AKM binası suçlamasına cevap geldi

AKM'nin iki yıldır kapalı kalması, tadilatında ihmali olduğu gerekçesi ile Kültür Sanat-Sen Emekçileri Sendikası ve Mimarlar Odası'nın birlikte savcılığa suç duyurusunda bulunduğu İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı suskunluğunu bozdu.
 
Suç duyurusunun açıklandığı Atatürk Kültür Merkezi önünde, saat 11.00'de açıklama yapan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti ajansı Yürütme Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, “Bunu isterseniz meydanda bir metin okuma, isterseniz meydan okuma olarak kabul edin. Yürütmeyi durdurma kararının sahibi olan taraf şikayetini geri çekmesi durumunda, biz bu proje ile işe devam etme imkanımız vardı. Zamanımız, müteahitimiz, bütçemiz, projemiz vardı. Eğer bunu yapsaydık, şu anda herhalde bir etkinliğin basın toplantısını yapmak için burada olacaktık” diyerek, gecikmeden Kültür-Sanat Emekçileri Sendikası'nı sorumlu gösterdi.

 

AKM ile ilgili 2008 yılından bu yana ajansın yaptıklarını anlatan Şekib Avdagiç şunları söyledi:
“Bugüne kadar kamu binaları ile ilgili yapılanlardan biraz farklı olarak katılımcı ve şeffaf bir proje geliştirme sürecini masaya koyduk. 2008 yılı sonunda önce Kültür ve Turizm Bakanlığı ile beraber bir protokol imzaladık. Proje koruma kurulu tarafından onaylandı. Çok açık, şeffaf bir ihale süreci yaşandı. Ama bu ihaleye konu olan projeden söz etmek istiyorum. Biz İstanbullular ile buluşan bir proje yapmayı arzu ettik. Binayı kullanmak isteyenlerle dost bir bina haline getirmek istedik. 21'inci yüzyıla uygun teknolojik, çok amaçlı sürekli yaşayan, kültür ve sanat severlerin uzun süre kullanabileceği, sanatçıların çok daha rahat olacağı bir bina oluşturmaya çalıştık. Sözleşme aşamasına geldikten sonra, maalesef yürütmeyi durdurma kararı ile karşılaştık. Karara esas olan proje o anda gündemde olan değil, daha önceki avan projeydi. Sonuçta bizim de sürecimizi durduran bir noktaya geldik.
 

Bu saatten sonra son karar çıkana kadar, kenara çekilip bekleme imkanımız vardı. Biz devlet tiyatroları genel müdürünün insiyatifi, devlet opera balesi genel müdürünün katılımı, kültür- sanat emekçileri sendikası genel başkanı, meslek örgütleri ve ilgili mimarı büronun katılımı ile 6 farklı toplantı yaptık.
 

Amacımız hem ortaya koymaya çalıştığımız bu yapının çok vasıflı, 21'inci yüzyıla uygun konsepti kaybolmadan, diğer taraftan da itirazı konu olan hususlar da dikkate alınarak, bir uzlaşma sağlamaya çalıştık. 6 toplantı boyunca, ağırlıklı olarak sendikamızın ve meslek örgütlerinin ortaya koyduğu itirazları dikkate alarak projemizi geliştirdik, gözden geçirdik. Bazı konular içimize sinmese de uzlaşma sağlanması için kabul etik. Ortaya yeni bir proje çıktı. Projeyi bakanlığımıza sunduk. Bakanlığımız uygun gördü. Uzlaşma sağladığımız projeyi anıtlar koruma kuruluna götürdük. Artık yürütmeyi durdurma kararının sahibi olan taraf şikayetini geri çekmesi durumunda, biz bu proje ile işe devam etme imkanımız vardı. Gerçekten çok üzüntülüyüz. Binanın çalışmamasından şikayet edenler, anlamadığımız sebeple aslında bence gerçek kapalı kalmasına sebep olan kurumlardır.
 

Yürütmeyi durdurma geri çekilmeyince, bu süreç bizim açımızdan yapılamaz hale geldi. Artık, yolun sonuna gelmiştik. Hem süre hem içerik açısından, yeni bir şey yapmak için, bundan sonra bugüne kadar yürüttüğümüz çerçevede bir süreç takip etmek konusunda artık zamanımız kalmadı.

Çok emek, gayret gösterdiğimiz, İstanbul'un göz bebeği olan bu projeyi yapamamanın derin üzüntüsü içindeyiz. Ama bize bunu yaptırmayanları kamuoyuna şikayet ediyoruz. Umut ediyoruz, önümüzdeki dönemde bu tür kamu yapıtının rehabitilitasyonu ile ilgili süreçlerde ortaya koyduğumuz model belki tekrar AKM'de veya başka yapılarda çalışır ve netice alınır. Bütün bu süreçte ajansımız kamu kaynağı kullanan bir ajans. Yönetim kademesinde ağırlıklı olarak sivil toplum kuruluşu temsilcileri olmakla beraber burayı kamu kaynağı kullanarak yenileyecektik.
 

Bu süreçte, siyasi veya bürokratik anlamda hiçbir engelle karşılaşmadık. Hatta desteklerini gördük. Dolayısı ile kamu kaynağının kullanıldığı bir yerde sivil toplum kuruluşlarının ağırlık olarak gelen insanların oluşturduğu masa insiyatif kullandı. Kamudan ve bürokratlardan büyük destek gördük. Keşke başarabilseydik. Belki neticeye gidebiliriz diye çok da gürültüsünü çıkartmak istemedik. Ancak dün yapılan suç duyurusu ile ciddi olarak canımız sıkıldı.”
“Tadilat başlasa AKM ne zaman açılır” sorusuna Şekib Avdagiç, “7 ayda biter” dedi.

 

AKM'NİN KRONOLOJİSİ
 
1939: Fransız Mimar ve Kent Tasarımcısı Henri Prost'un İstanbul için öngördüğü bir dizi yenilikten oluşan bir plan yürürlüğe girdi.
1946: August Perret tarafından projelendirilen tiyatronun inşaatı başladı.
1953: Proje Maliye Bakanlığı'na devroldu.
1956: Bayındırlık Bakanlığı'nın görevlendirmesi. Hayati Tabanlıoğlu projeleri incelemeye başladı.
1957: Hayati Tabanlıoğlu yapıyı sadece opera değil kültür merkezi olarak projelendirdi.
1969: Nisan'da ilk açılış yapıldı. Yönetim Devlet Opera ve Balesi ile Devlet Tiyatroları genel müdürlüklerine verildi.
1970: 27 Kasım gecesi Çadı Kazanı adlı oyun sırasında yangın çıktı. Yangın nedeni olarak teknik işletme yokluğu tespit edildi.
1977: İç mekanlar ve teknik tesisatta yeni teknolojiler ile ikinci açılış yapıldı. Mimar yine Hayati Tabanlıoğlu'ydu.
1999: 6 Ocak 1999'da Anıtlar Kurulu Tescil Kararı alındı. Bakanlığı bu isteği üzerine Tabanlıoğlu tarafından yenileme konsept önerisi sunuldu.
2005: 59. Hükümet Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, binanın ekonomik ömrünü tamamladığını belirterek yıkımı önerdi.
2007: 60. Hükümet Tültür ve Turiz Bakanı Ertuğrul Günay görevdeydi. AKM'nin yıkılıp yenisinin yapılması TBMM komisyonundan geçti. Kasım ayında ise Koruma Kurulu tarafandan AKM, 1. Grup Kültür Varlığı olarak tescillendi.
2007: Kasım ayında AKM'nin yıkılması ifadesi çıkarılıp çevresindeki diğer parsellerle birlikte yenilenmesi ifadesi konuldu.
2008: Koruma Kurulu onayı Aralık'ta alındı. Kültür Bakanlığı ile 2010 Ajansı arasında protokol yapıldı. Mayıs'ta Koruma Kurulu yine onayladı.
2009: 25 Nisan'da Koruma Kurulu yine onayladı. Mayıs'ta uygulama projelerine Kültür Bakanlığı onayı verildi. 29 Mayıs'ta ise projenin bakanlık tarafından onaylanması gerçekleşti. 5 Haziran'da ihale ilanı verildi. İhale sonucunun ilanından sonra İstanbul 9. İdare Mahkemesi'nin yürütmeyi durdurma kararı geldi.
2010: 21 Aralık 2009 nihai projenin Anıtlar Kurulu tarafından onaylanması gerçekleşti. 25 Aralık 2009'da bakanlığı teslim edildi. 11 Ocak 2010'da da bakanlığa son teslim yapıldı.