Ev sahipleri ve kiracıların hakları nelerdir?
Kiracı hakları, ev sahipleri ve kiracılar arasında adil bir ilişki ortamı kurabilmek adına kritik bir öneme sahiptir.
Günümüzde veyahut daha da önce kira kontratları hakkında bilgi sahibi olmak, hem kiracılar, hem de ev sahipleri için her zaman önemli bir etken olarak karşımıza çıkmıştır. Kira artış süreçleri, onarım ve bakım hakları, depozito iadesi, kiralama sözleşmeleri ve evden çıkma (çıkarma) hakları gibi başlıkları iki tarafında bilmesi her zaman adil bir ortam oluşturmak adına en yardımcı etkendir.
Kiracıların da ev sahipleri tarafından yapılan kira artışlarına karşı hakları bulunuyor. Ev sahiplerinin de yapacağı kira artışları yasal sınırların içerisinde olması gerekir. Bu konu hakkında, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen 23. Madde ile konut kiralarında uygulanacak kira artışı da yüzde 25 ile sınırlıdır. Bu oranın üstünde bir kira artışında, kiracıların yasal olarak itiraz etme hakkı vardır.
Kiracılar ve ev sahipleri arasında en çok anlaşmazlıkların yaşandığı bir diğer etken ise mülke yapılan masraflardır.
Hangi masraflar kime aittir?
TBK madde 317’ye göre kiracı, kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Yani elektrik, su, doğal gaz ve temizlik bedeli gibi giderler kiracıya aittir.
Ev sahiplerinin de bilindiği üzere emlak vergisi, zorunlu deprem sigortası ve çevre vergisi gibi bazı kamusal giderleri bulunmaktadır. Bu konu hakkında da TBK madde 302’ye göre kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere, aksi kararlaştırılmamış veya kanunda öngörülmemiş ise, kiraya veren katlanır.
Bu maddeye göre bu giderler ev sahibine aittir. Ancak zorunlu bir kural değildir, yani taraflar sözleşme ile aksini kararlaştırabilir.
Kiracılar ev sahibinden hangi masrafları talep edebilir?
TBK madde 303’e göre kiraya veren, kiralanan tarafından yapılan yan giderlere katlanmakla yükümlüdür. Yani kısaca kiracı çatı onarımı, bahçe düzenlemesi ve benzeri masraflarını ev sahibinden talep edebilir. Zaten dikkat edildiği süre bu giderler, ev boş olsa da meydana gelebilecek masraflardır.
Kiracı ve ev sahibi arasında yapılan sözleşme bittiyse veya da bir şekilde sona erdirildiyse yani taşınmaz tahliye edildiyse, depozito iade edilir. Taşınmaz boşaltıldıktan sonra eğer hiç bir problem yoksa depozito bedeli, sözleşmenin sonlandığı tarihten itibaren, en fazla üç ay içinde ev sahibinden geri alınabilir. Aksi taktirde ise kiracı hukuki yollarla başvurarak da depozito bedelini geri alabilir.
Kira sözleşmeleri, ev sahipleri ve kiracılar arasında yapılan ve iki tarafında haklarını belirleyen belgelerdir.
Kira sözleşmeleri nasıl yapılır ve ne işe yarar?
Kira sözleşmesinde ev sahibinin mülk sahibi olduğuna ilişkin tapu ya da vekalet belgesi görülerek kontrat doldurulmalıdır. Mülkün adresi, niteliği ve temel bilgileri yazılmalıdır. Ayrıca ev sahibi ve kiracının kişisel bilgileri yazılmalıdır. Daha sonra da kira bedeli, ödeme tarihi, kira bankadan ödenecek ise ödenecek hesabın bilgileri, depozito bedeli gibi bilgiler ile doldurulmalıdır. Son olarak depozito içeriği ve hangi şartlarda iade edileceği de açık bir şekilde belirtilmelidir. Aynı zamanda kontratın her sayfasında her iki tarafında imzaları mutlaka bulunmalıdır.
Kiracılar, kira sözleşmesi bittikten sonra, belli kurallara uyarak evden sorunsuz bir şekilde çıkabilirler. Bu sözleşmeler iki tarafında hak ve sorumluluklarını korumak amacıyla önemlidir. Böylelikle tarafların hakları yasal olarak güvence altına alınır.
Ev sahibi kiracıyı durduk yere evden çıkarabilir mi?
Ev sahibinin kiracıyı sebepsiz yere evden çıkarması için sözleşmenin başlamasından itibaren 100 yıllık uzama süresi geçmektedir. Aynı zamanda kiracını eve özensiz davranması, komşularla iyi geçinmemesi ve kirayı düzgün ödememesi gibi nedenlerden dolayı ihtar çekmesi halinde evden çıkarabilir. Fakat, Borçlar Kanunu’nun 351. Maddesine göre, ev sahibini kendisi, alt üstsoyu veyahut kanun gereği bakmakla hükümlü olduğu diğer kişiler için evin kullanılması gerekiyorsa, kiracıyı evden tahliye etme hakkına sahiptir.
- Etiketler:
Yorum Yaz