'2. derece tarihi eserler krediye bile uygun'
Tarihi eser statüsünde bir yapı almak isteyenlerin merak ettiği tüm soruları Kemha Restorasyon’un ortaklarından İrfan Pulcu yanıtladı.
Son yıllarda tarihi eser statüsündeki yapıların restorasyonu hız kazandı. Ancak ortaya çıkan yasal konular ve izlenecek prosedür ile ilgili yapılması gerekenler yatırımcıların gözünü korkutuyor. Biz de ‘Tarihi eser dereceleri nelerdir?', ‘Tarihi eser niteliği taşıyan yapılar nasıl restore ediliyor?' gibi merak edilen pek çok soruyu, Balat ve Fener bölgesinde yaptığı başarılı çalışmalarla adından söz ettiren Kemha Restorasyon'un ortağı İrfan Pulcu'ya sorduk.
Tarihi eser bina dereceleri nelerdir?
Tarihi eser niteliği taşıyan yapılar 3 kategoride koruma altına alınıyor. Bunlardan ilki, içinde ve dışında aynen korunması gereken yapılar yani 1. derece tarihi eserler, 2. derece tarihi eser; aslını koruyarak ufak tefek değişiklikler yapılabilen yapılar bunlar genelde konutlar oluyor, 3. derece tarihi eser; Anıtlar Kurulu'nun kabul edebileceği bir takım değişiklikler yapılabilen yapılar. Bunların çok az özelliği oluyor.
Bu derecelendirmeyi kim yapıyor?
Anıtlar Kurulu'nun görevi bu. Diyelim ki siz bir yapı aldınız ama derecesi belli değil. Oradan bir kurul geliyor incelemesini yapıp, sadece size değil Kültür Bakanlığı'na, belediyeye, tapu dairesine bunun gibi 6-7 birime gönderiyor.
'2.DERECE TARİHİ ESERLER VERGİDEN MUAF'
2. derece tarihi eserlerde vergi muafiyeti var mı?
Evet. 2. derece tarihi eserler, alım-satım vergisinden, emlak vergisinden muaflar. Bu güzel bir kanun. İnsanları teşvik etmesi açısından çok önemli.
2. derecede tarihi eser statüsünde bir yapıyı aldık ve restore etmek istiyoruz. Nasıl bir prosedür izlememiz gerekiyor?
Anıtlar Kurulu'ndan gelen yetkililer binayı detaylı bir incelemeye alıyor. Boya, badana gibi basit onarım işleri varsa gerekli izinler 2-3 ay gibi bir sürede çıkıyor. Ama evde çok ciddi problemler mevcutsa o zaman proje isteniyor. Bu süreçte bir mimarla anlaşıp, 3 tane proje sunuluyor; Rölöve, restitüsyon, restorasyon. Bunlar incelenip uygun ya da değil karar veriliyor. Ve yapı sahibi, ilgili belediye bilgi amaçlı, tapu müdürlüğüne de tescil amaçlı gönderilir. Bütün bu süreçlerden sonra belediyeden ruhsat almak için bir ruhsat projesi çizilir. Ardından inşaat ruhsatı almak için yapı denetim firması ile teknik uygulama sorumluluğu için sözleşme yapmak gerekir. Sonrasında restorasyona başlanabilir.
'TOKİ, RESTORASYON KREDİSİ VERİYOR'
TOKİ'nin restorasyon çalışmalarında desteği de var değil mi?
Evet. TOKİ'nin ‘restorasyon kredisi' 2005 yılında başladı. Kredi başvurusunda ‘Eserin, Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Kurulu'nun onaylanmış rölöve ve restorasyon projeleriyle restorasyon raporu, onaylı projeye göre düzenlenmiş keşif raporu, arsanın ve binanın durumunu gösteren tapu örneği' gibi belgeler isteniyor. Çok düşük faiz ve uzun süreli geri ödeme yapılıyor. Talep var ama yüzde 10'u geçmiyor. Ama çok güzel bir teşvik, güzel bir uygulama bence.
Peki banka kredisine uygun mu 2. derece tarihi eserler?
Genelde insanlar bu konuda bilgi sahibi değil. Ama 2. derece tarihi eserler krediye uygun. Mortgage yeni yapı sistemine göre olan konut ya da binaları kapsıyordu. Bu evlerin iç planı yok, iskanı da yok. 150 yıl önce böyle bir prosedür yoktu. Kimin yaptığı bile çoğunlukla bilinmiyor. İlk zamanlarda çıkmıyordu mortgage. Sonra biz bankalarla görüşerek bunu aştık. Şimdi hemen hepsi veriyor.
Kemha Restorasyon'un ortakları Hakim Obcesoy ve İrfan Pulcu
'RESTORASYONDA KULLANILAN EN PAHALI AĞAÇ MEŞE'
Restorasyonda kullanılacak malzeme nasıl belirleniyor?
Burada önemli olan özgün malzeme kullanmak. 100 yıl önce ahşap kullanıldıysa yine ahşap olacak. Ama cinsi önemli değil. Çam da olur köknar da, meşe de. Meşe en pahalısı mesela. Genelde çam kullanılıyor. Maliyet daha çok binanın durumuna bağlı. Aynı zamanda restorasyonu yapacak kişinin tekniğine de bağlı. Bazı mimarlar korumacı. Bu çok güzel bir şey. Mesela mevcut tavanı tedavi etmeye çalışıyor. Zahmetli bir yol ama doğru olan bu. Bazı mimarlar da var olanı söküp yenisini yapıyor. Uğraşmıyor hiç korumak için.
Ortalama bir evin restorasyonu yaklaşık ne kadara mal oluyor?
Mesela 500 bin TL'ye alınan 2. derecede tarihi bir eserin restorasyonu 150-200 bin TL'yi rahat bulur. Tabii bu mimara, tekniğe, evin kondisyonuna da bağlı.
Mesela neredeyse tamamen yıkılmış ya da yanmış bir yapının restorasyonu nasıl yapılıyor? Eski binaların bir envanteri var mı?
Tabii. Anıtlar Kurulu'nda hepsi var. Sizin çizdiğiniz projeye onlar fotoğraf veriyor zaten. Ama belediyeden de bakmak lazım kayıtlara.
Tüm izinleri aldınız ve restorasyona başladınız? Yapının projeye uygun restore edilip edilmediği nasıl denetleniyor?
15 günde ayda bir gelip raportörler denetleme yapıyor. Merdivenlerin ölçüsüne bile defalarca bakılıyor. Projenin aslına uygun yapılıp yapılmadığı çok dikkatli ve hassas şekilde kontrol ediliyor.
Merve N. Güreş/Emlaktasondakika.com
Yorum Yaz