İstanbul'un her iki yakasına yeni kent kurulacak!
Konut projelerinin birbiri ardına yükseldiği mega bir kent olan İstanbul için hükümetin Anadolu yakasında 500 bin, Avrupa yakasında 2.5 milyon nüfuslu iki yeni kent kurma planı bulunuyor. TOKİ İstanbul Uygulama Daire Başkam Niyazi Özdemir ile İstanbul'u ve yeni projeleri konuştuk. Özdemir, İstanbul'a iki yeni şehir çalışmalarında sona gelindiğini, 2-3 ay içinde ihaleye çıkılabileceğini söylüyor.
Türkiye'nin konut üretim açığını kapatmak üzere kurulan Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ), son 10 yılda, Türkiye genelinde 2 bin 659 şantiyede, 590 bin konut ve 4 bin 848 sosyal donatı inşa ettirdi.
TOKİ verilerine göre, Türkiye'nin 2023'e kadar yaklaşık 7.5 milyon konut ihtiyacı olacak. Bu ihtiyacın 4.8 milyonu nüfus artışı ve kentleşme, 2.1 milyonu kentsel dönüşüm ve 600 bini de yenileme kaynaklı olacak. 2023'e kadar yaklaşık 3.1 milyon konutun 50 yaş ve üzerine çıkacağı, fiziki ömrünü tamamladığından her yıl 90 bin konutun yenilenmeye ihtiyacı olacağı da vurgulanırken, TOKİ'nin 2023'e kadar 1 milyon konut rakamına ulaşması hedefleniyor. Hedefe ulaşmak için her yıl 40 bin konut üretilmesi gerekiyor. TOKİ'nin yıllık performansı ise bu rakamın üzerinde seyrediyor.
Bu yıl 20 bin 368 konut uygulamasını ihale eden TOKİ, değerlendirme aşamasındaki 3 bin 712 ve ihale tarihi alan 3 bin 358 konutla, toplam 27 bin 438 konut rakamına ulaşıp 5.4 milyar liralık yatırım yaptı. TOKİ projeleri Türkiye geneline yayılırken, İstanbul, bu projelerin yüzde 50'sinden fazlasını bünyesinde barındırması ile TOKİ'nin en büyük faaliyet alanı olarak öne çıkıyor.
TOKİ'nin İstanbul ayağının dümeninde ise TOKİ İstanbul Uygulama Daire Başkanı Niyazi Özdemir yer alıyor. Özdemir'le, İstanbul'daki konut projelerini ve ihaleleri konuştuk:
Türkiye'nin yıllık konut ihtiyacı nedir, TOKİ bu ihtiyacı karşılıyor mu, TOKİ'nin buradaki rolü ne olmalı sizce?
Türkiye'nin yıllık konut ihtiyacı 600 bin adet. TOKİ bunun yaklaşık yüzde 10'unu yani 50-60 bin adetlik kısmını karşılayabiliyor. TOKİ özel sektörün yapmadığı yerlerde konut yapmalı, geri kalan yerlerde konut talebine özel sektör yanıt vermeli.
İstanbul'a iki yeni şehir yapılması konusundaki çalışmalarda hangi noktaya gelindi?
Şu anda imar uygulama ve kamulaştırma çalışmaları yürütülüyor. Önümüzdeki 2-3 ay içinde ihaleye çıkılacağını tahmin ediyorum.
Yenilenme için kredi desteği de veriliyor, peki hala neden süreç yavaş işliyor?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşümü hızlandırabilmek için, kentsel dönüşüm yapılacak yapılann yapımının yüzde 50'sini kredilendiren bir yapı oluşturdu. Fikiıtepe'de olduğu gibi kent merkezindeki kimi rant kokan bölgelerde mal sahipleri 'Kızıma da oğluma da ev olsun' diyerek, binalarının yenilenmesinden çok bu işten nasıl kâr ederimin peşine düşmüş durumdalar. Ancak bundan vazgeçmeleri lazım, çünkü depremde binaların altında kalındığında iş işten geçmiş olacak.
TOKİ'nin son 10 yılda 110 milyon TL zarar ettiği açıklandı, projelerinizde sorunlar mı var?
Geçmişte geciken projeler nedeniyle kira bedelleri ödedik. Ancak son 3-4 yıldan bu yana 12 ay olan proje bitirme süresini 24 aya çıkardık, 6 ay da kanun süre veriyor, böylece 30 aya çıkıyor. Bu yolla sorunu çözdük. Çünkü bu sürede inşaatlar bitiyor. Bitmeyenler ise çok az sayıda.
Sizce kentsel yenilenmede yeterince yol alınabildi mi?
Türkiye'yi ve özellikle İstanbul'u bekleyen bir deprem gerçeği var. 1999 depreminden sonra İstanbul'da 30 yıl içinde büyük bir deprem olacağı vurgulandı. Bu sürenin 14 yılı geride kaldı. Çevre ve Şehircilik bakanımız daha TOKİ Başkanlığı döneminden itibaren bu konuda ciddi çalışmalar yaptı. Deyim yerindeyse bu işe baş koydu. Başbakanımız da iktidarıma bile mal olsa kentsel dönüşümü yapacağım' şeklinde açıklamalar yaparak bu işe verdiği önemi ortaya koydu. Ancak hala yeterince hızlı yol alınamıyor. Çünkü insanlar kentsel dönüşüme ayak diriyorlar.
Kentsel dönüşümün hızlanması için ne yapılmalı?
Kentsel dönüşüm çalışmalarının hızlanması için tüm yasal altyapı hazırlanmış durumda. Bu işin kontrol ve koordinasyonunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı var, hükümet de sonuna kadar destek veriyor. Türkiye'de hiçbir dönemde bu işe bu kadar sahip çıkılmamıştı. Bu süreç iyi değerlendirilip kentsel dönüşüm yapılmalı. İnsanlar binalarının testlerini yaptırıp yenilenip yenilenmeyeceğine karar vermeliler. Binanızı kontrol ettirip çürükse bir müteahhide yaptırın, o da olmazsa TOKİ'ye gelin biz yapalım diyoruz.
Bahsi geçen şehirler nerelere kurulacak?
İstanbul'un Anadolu ve Avrupa Yakası'nda yer alacak olan yeni şehir Kayaşehir Halkalı 3'üncü Havalimanı arasında yer alan bölgede yerini alacak. 20 bin konutluk Kayaşehir, Avrupa Yakası'nda kurulacak olan yeni şehrin çekirdeğini oluşturacak. Anadolu Yakası'ndaki şehir için de, Emlak Pazarlama İnşaat Yönetim, Sabiha Gökçen'in batısında Aydınlı ve Kurtköy'ün kuzeyinde birtakım çalışmalara başladı.
Kentsel dönüşüm konusunda çalışmalar ne durumda?
Son dokuz yılda Türkiye'de kentsel yenileme kapsamında 268 bin konutluk dönüşüm projelendirilmiş. Bunun 87 bininin ihalesi gerçekleştirilirken 76 bininin inşaatı başladı. 52 bini ise teslim edildi. Bunun yaklaşık 13 bini İstanbul'da teslim edildi. Ayazma'dan Hadımköy'e, Tuzla'dan Gaziosmanpaşa'ya kadar birçok semtte kentsel dönüşüm çalışması yaptık. Kayabaşı Fenertepe'de bin 500 gecekonduyla anlaşıyoruz. Yer varsa Kayabaşı konutlarından konut veriyoruz, yer yoksa kira yardımı yapıyoruz.
Ekonomist
Yorum Yaz