Çin, taklit üretimde mimariye el attı! Zaha Hadid, meslektaşlarıyla mahkemelik oldu!

Türkiye'de her geçen gün yenisi açıklanan Venedik görünümlü rezidans veya İnka piramitleri şeklindeki villa haberlerini aratmıyor. Burada dünyanın en önemli mimari tasarımların kopyalarını Çin'de görmeniz mümkün. Hatta Zaha Hadid'in Pekin'de yaptığı bir proje eşzamanlı olarak, Chongqing'te kopyalanıyor. İhtimal ki orijinalinden önce bitecek. Peki kazanan sadece Çinliler mi?

 

Geçen yıl Avusturya kasabası Hallstatt'ın “tıpkısı” Kuzey Çin'in Huizhou şehrinde yapıldıktan sonra, Hallstatt'a giden Çinli turist sayısı yılda 50'den bine yükseldi. Gizlice klonlanan kasabanın bazı sakinleri ateş püskürürken, gururlu belediye başkanı Alexander Scheutz'un havalara uçması boşunda değil yani...

 

 

Irak asıllı İngiliz mimar Hadid, kendisine ait mimari kompleksin “korsan” versiyonunu inşa edenlerle mahkemede hesaplaşacağını söylüyor. Karşı tarafsa “Onu taklit etmek bir yana, aştık bile” diyerek baskın çıkıyor.

 

Taklit DVD, elektronik eşya ya da kıyafet üretimi konusunda dünyanın geri kalanını fersah ferah geride bırakan Çin'de ünlü binaların rahatlıkla kopyalanabilmesinin sebebi ne peki? Çünkü başta mimari olmak üzere, entelektüel üretimde eser sahibinin haklarını koruyacak yasal düzenlemeler mevcut değil. Özellikle mimari söz konusu olduğunda, yürürlükte olan yasalarda da büyük boşluklar var.

 

Çin'in gerçeküstü boyutlara ulaşan mimari kopyalama geleneği bir kitaba da konu oldu. Bianca Bosker'in hazırladığı belgesel nitelikteki bu çalışma Original Copies: Architectural Mimicry in Contemporary China (Orijinal Kopyalar: Modern Çin'de Mimari Taklitçilik) adını taşıyor.

 

 

Çin'in elinden kurtulamayan mimari eserlerin belki de en ünlüsü Eiffel Kulesi. 108 metrelik kulenin ikizi Şangay yakınlarına dikildi. Fakat asıl ilginci İngiltere'nin Dorchester bölgesinin aynısının yine Şangay yakınlarındaki Chengdu'da da kurulması. Burada Kraliçe'nin muhafız birliğinin yanı sıra, Winston Churchill heykelleriyle çevrelenmiş Thames Kulesi bile unutulmamış. Ayrıca Çin'in pek çok şehrinde ABD başkanlık binası Beyaz Ev'in de kopyaları bulunuyor.

 

Çin'in kuzeyinde 15. yüzyıldan kalma bir balıkçı kasabasındaysa Manhattan'ın replikası yükseliyor. Rockefeller ve Lincoln binalarının da aynılarının inşa edildiği bölge 2019 yılnda tamamlanacak. “Dünyanın en büyük finans bölgesi” olarak lanse edilen projenin kendine ait bir “Hudson nehri” bile var!

 

Asya'nın yükselen devinin söz geçirmediği tek isimse Corbusier Vakfı oldu. Ünlü mimarın Güney Fransa'da yaptığı Ronchamp Şapeli'nin aynısı 1990'lı yıllarda Zhengzhou kentinde inşa edildi. Fakat vakfın zorlu mücadelesi sonuç verdi ve bina yıkıldı. Fakat Çinliler bunu da bir fırsata dönüştürdüler ve yıkıntıları bir barbekü restoranına çevirdiler.