Limak Yatırım'ın global yüzünü Ebru Özdemir temsil ediyor!
2013 Limak Grubu'nun havaalanlarından limanlara, otoyollardan hidroelektrik santrallerine, endüstriyel tesislerden petrol ve doğal gaz boru hatlarına, tatil köylerinden bina komplekslerine kadar başarıyla tamamladığı 100'den fazla projenin toplam değeri 6 milyar doları aştı. Grup gözünü bölgesel güç olmaya dikti. Limak Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Özdemir ise bu tablonun global yüzü. "Biz fırsat avcısıyız" diyen Özdemir, içeride ve dışarıda altyapı ve enerji liderliğine oynuyor ama onu "e
Kosova Cumhuriyeti'nin kuzeydoğu kesiminde, Golyak Dağları'nın üzerinden süzülen uçak, önemli konuklarıyla piste inmek üzere. Birazdan Priştine Uluslararası Adem Yaşari (Jashari) Havalimanı terminal binasının açılışı gerçekleşecek. Her iki ülkenin üst düzey protokolünün uçaktan inmesine dakikalar kala, aprondaki misafirler, yüzde 90'ı Limak, yüzde 10'u Fransız Aeroports de Lyon ortaklığı olan projenin, kısa sürede bitirilişini konuşuyor. Yeni havalimanı şehrin havasını değiştirdi. 2011 yılında gerçekleştirilen proje, Priştine'nin rahat nefes aldığı bir oksijen çadırı gibi. Hedefler büyük, beklenti yüksek. 140 milyon euro'luk proje, havalimanı ulaşım yollanılın rehabilitasyonunu gerçekleştirecek. Konuşulan en önemli şeylerden biri, Türkiye'nin Kosova, Makedonya, Bosna-Hersek gibi bölge ülkelerinin yeniden imar edilmesinde oynadığı rol. Ekonomik getirişinden ziyade stratejik açıdan bölgede "düzen kurucu" aktörlüğü...
Daha önce inşa edilen İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı projesi, Priştine'ye sunulan önemli referanslardan. Bu referans mektubunun arkasındaki isim ise, akıllıca hamleleriyle son dönemde adından söz ettiren, işadamı Nihat Özdemir'in kızı Ebru Özdemir (39). Babasının tanımıyla, o başarılı bir "kadın müteahhit." Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği'nin ardından New York'ta işletme eğitimi alan ve hemen ardından Limak'ta göreve başlayan Özdemir, son 10 yılın en hızlı büyüyen guruplarından birinin yönetiminde. Kadın müteahhit kimliğinin erkek egemen sektörde bu kadar öne çıkmasının pek çok nedeni var. Ama başarılı kariyer sürecinde daha çok ailesinin ikonlaştırdığı ilkelerin etkisi geçerli diyebiliriz. Çok ortaklı iş yapma, birbirinden bağımsız farklı yatırımları, projeleri sırayla ama sabırla hayata geçirme ilk etapta sayılabilecekler...
Bu özellikler holdingin de kemikleşmiş vizyonu aynı zamanda. 1976 da Limak İnşaat olarak temelleri atılan grubun, 2012 yılında Fortune 500 listesine giren iki şirketi var. Limak Yatırım bu şirketlerden ilki. Enerji sektörü sıralamasında net satışları 558 milyon TL. Listede, inşaat kategorisinde yer alan bir diğer grup şirketi de Limak İnşaat. 2012 net satışları 574 milyon TL. Altyapı müteahhitliği, sanayi, enerji, turizm, havalimanı işletmeciliği gibi pek çok alanda aktif.
Limak Şirketler Grubu'nun genel olarak performansını değerlendiren analistler, 2010'dan 2011'e konsolide cirosunun yüzde 24, konsolide aktiflerinin ise yüzde 12 büyüdüğüne dikkat çekiyorlar. 1,9 milyar dolar ciro ve 4,3 milyar dolar aktif büyüklük, 2013 ve sonrası büyüme göstereceği tahmin edilen enerji, altyapı, otomotiv ve telekom-BT sektörlerinde güçlü imajının altyapısını şimdiden kurguladığının göstergesi olarak kabul ediliyor. Bugüne kadar kurgulanan en önemli şey ise, kurucular Nihat Özdemir ve Sezai Bacaksız'ın gelecek planlaması. Uzun yıllara dayanan dostluk ve ortaklıklar, yönetimde çocukların söz sahibi olmasını sağladı. İkinci kuşağın DNA'sındaki girişimcilik ön planda. İki ortak stratejilerinde başarılı da oldular. Bu konuda neden en çok Ebru Özdemir'in öne çıktığına bakacak olursak...
Özdemir, her adımını satranç oynar gibi kurguluyor. Hamle sırası kendisine geldiğinde, karşısındaki oyuncunun hamlesini görüyor ve kazanmasına fırsat vermiyor. Göreve geldiği 1 Şubat 1997'den itibaren üstlendiği görevlerde bu stratejiyi oynadı ve kazandı. Özellikle de enerji ve inşaat alanında yoğunlaştı. 2000 yılında Limak Holding Yönetim Kurulu Üyesi, 2010'da ise Limak Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı oldu. Özdemir, Limak Holdingin yurtiçi ve yurtdışında stratejik planlama, proje finansman ve iş geliştirme projelerinin direktörlüğünü yaptığı görevinde, büyük ölçekteki, başarılı uluslararası yatının projelerini gerçekleştirdi. Girdiği pek çok ihaleyi kazandı.
Özdemir'in ihale kazanmasının arka planında, şirketin ikonlaşan değerlerinden biri olan "çok ortaklı iş yapma" becerisi var. Her girdiği projede mutlaka bir ortağı var. İş stratejisindeki güçlü yanlarından biri bu. İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanında iki yabancı ortağı var. Hindistanlı altyapı şirketi GMR ve dünyada 39 havalimanı işletmesini yürüten Malezya Havalimanları. Kosova'da Priştine Uluslararası Havalimanında Fransız Aeroports de Lyon ile ortak. Ayrıca İtalya, Fransa, Fas ve Mısır'ın en büyük yatırım fonlarıyla Avrupa Yatırım Bankası'nın kurduğu büyük yatının fonu InfraMed, 2012 yılı içinde İskenderun Limanının yüzde 20 hissesini devralarak ortağı oldu. Ortakları Ebru Özdemir için, "Çok sakin ve iyi teklif veriyor. Çok iyi ilerliyor ve çok soğukkanlı" yorumunu yapıyor. Öyle ki, Hindistan'dan diğer ihalelerde danışmanlık yapsın diye teklif bile aldı. Limak çok sayıda yerli ve yabancı ortakla birlikte iş yapıyor.
Şirket kültürü ortaklığa çok yakın, ortaklığı hızlı büyümede itici güç olarak kullanıyor. Özdemir, "Çok fazla ortağımız var. Bu şirket prensibimiz. Demiryolunda dört ortağız, elektrik dağıtımda üç, enerjide üç. Ortaklık çok faydalı; hem risk paylaşımı hem otokontrol getiriyor. Yabancıların farklı yaklaşımlarını görüyoruz. Herkese de ortaklık yapmayı öneriyorum" diyor.
Ortaklıklar Limak Holdingin belirli büyüklüklere ulaşmasını, böylece büyük projeleri almasını kolaylaştırıyor. Özdemir, "Bugünün global rekabet ortamında bu çok önemli. Limak Yatırm'ı oluşturma sebebimiz de buydu yani, belirli bir büyüklük sağlamak" diyor. Analistler, gelirlerin yüzde 40'ının yatırımlardan sağlandığına dikkat çekiyorlar. 2011 sonunda inşaattan elde ettiği gelirin payı yüzde 50 iken bu oran şimdilerde yüzde 25-30'larda. Grubun büyütmeye çalıştığı alan, yatırımlar. Çimentoda yüzde 25-30, turizmde ise yüzde 10 büyüme öngörülüyor. Sürdürülebilir büyüme stratejisiyle hareket eden grup, her sene yüzde 25 organik ve inorganik büyüyor.
Limak Holdingin önümüzdeki dönem planlarıyla ilgili analist yorumlarında, Limak Holding'in en önemli önceliklerinden birinin portföyündeki riskleri azaltmak olduğuna dikkat çekiliyor. Özellikle risk almadan ilerleme üzerine kurulu stratejiden bahsediliyor. Portföyün çeşitlenmesinde enerji, inşaat, altyapı ve çimento sektörlerindeki projelerin yanı sıra özellikle yenilenebilir enerji, elektrik dağıtımı ve altyapı yatırım projelerinin 2013 ve sonrasında grup için oldukça önemli olacağı dile getiriliyor. Sabiha Gökçen Havaalanı yeni dış hatlar terminal binası ve ilgili tesisler için yapılan ihalesi, Özdemir'in önemli başarılarından biri. Malezyalı ve Hintli ortaklarıyla beraber Özdemir, kapalı kapılar ardında başarılı bir strateji sonucunda oyunu kazanıyor. Anlatırken gayet soğukkanlı... "Hedefe yaklaştıkça büyük sevinç duyuyorum. Fakat heyecanım da hiç bitmiyor. Çünkü bir yandan kendi limitlerime de yaklaşıyorum. Karışık hisler içinde oluyorum. Heyecanlı ama belli etmeyen bir ruh haline sahibim. İhale öncesinde çok çalışıyorum. Sonuçta ortada bir rakam dönüyor. Masaya oturduğumuzda maksimum kaça çıkacağımızı ve ne kadar bütçemiz olduğunu biliyorum. Aslında çok da heyecanlanıyorum. Sıkıntılı ve stresli olduğumu hiç belli etmem. Bu yüzden bana 'poker surat' derler" diyor.
Ona yakıştırılan bu sıfatın doğruluğu, Türkiye'de ve dünyada enerji, inşaat, altyapı ve çimento sektörlerindeki projeleri yakından takip ederken, istikrarlı ve soğukkanlı ifadesiyle kesinleşiyor. Radarına aldığı yenilenebilir enerji, elektrik dağıtımı ve altyapı yatırım projeleri, rengini belli etmeden ilerlediği diğer alanlar.
Aslında radarındaki projeleri gerçekleştirirken eleştiri de alıyor. Sabiha Gökçen Havaalanı projesiyle ilgili olarak, iş dünyasının önemli isimlerinin "Bu arazide ancak inek otlatılır, buradan iş çıkmaz" dediklerini dün gibi hatırlıyor. 3 milyon 933 yolcu kapasitesinden bugün 15 milyon yolcuya ulaşan havalimanı, 30 ay olarak konuşulan sürenin altında, 18 ay gibi kısa sürede bitirildi. Özdemir, inovatif ve herkesin önünde olmayı seviyor.
Bu misyon grup şirketlerini de kapsıyor. 1976 yılında Limak İnşaat ile faaliyetine başlayan Limak Şirketler Grubu, sürekli ve dengeli büyüyerek turizm, çimento, enerji, altyapı, havalimanı yönetimi ve operasyonları, liman işletmeciliği, gıda ve havacılık sektörlerini de faaliyet alanlarına kattı. 100'den fazla projenin toplam değeri 6 milyar dolan aştı. Limak grup şirketleri içinde, ihracata yönelik çalışan en önemli şirketlerden biri Limak Çimento. Türkiye'nin doğusundaki fabrikaları, özellikle Kuzey Irak ve Suriye'ye ihracat yapıyor. Çimento grubu, Siirt, Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa, Bitlis, Mardin Derik, Ankara, Balıkesir, Kırklareli ve İstanbul Ambarlı'da faaliyet gösteren 10 çimento fabrikasıyla 2011 yılı itibariyle Türkiye'nin en büyük üçüncü çimento grubu.
Limak'ta öne çıkan alanlardan biri de enerji grubu. Elektrik üretim, dağıtım, perakende satış ve ticaretinden oluşan enerji değer zincirinin tamamında stratejik hedefleri doğrultusunda faaliyetlerini yürütüyor. Bu çerçevede hedeflediği 5 bin MW üretim kapasitesine ulaşmak için yeni projeler geliştiriyor. Şu anda işletmedeki beş hidroelektrik santralinin yanı sıra, inşası süren üç hidroelektrik santralin ve lisanslı diğer projelerin tamamlanmasıyla yenilenebilir enerji kurulu gücü bin MW'ı aşacak. 2010 yılında Uludağ ve Çamlıbel elektrik dağıtım şirketleri özelleştirme ihalelerini kazanarak girdiği elektrik dağıtım alanında, 2012 yılında Boğaziçi ve Akdeniz elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirme ihalelerini ve Kosovo Elektrik Dağıtım ihalesini kazanmasıyla sektörün lider gruplarından biri oldu.
Grup şirketlerinin turizmdeki markası Limak Turizm, otel zincirlerine sahip. Antalya'daki Limra, Arcadia, Lara ve Atlantis otelleri ile Ankara'daki Ambassadore, İstanbul'da Eurasia ve İSG Havalimanı, Yalova Termal otellerinin yanı sıra Türkiye'de ve Kıbrıs'ta yeni yatırımlarına devam ediyor. Limak bünyesindeki Limkon Meyve Suyu Konsantre Tesisleri, Adana'da toplam 40 bin metrekare alan üzerindeki tesisiyle öne çıkıyor. Ürün çeşidine göre, yılda 80 bin ton hammadde işleme ve 30 bin ton bitmiş ürün kapasitesine sahip. Şirket, gıdada ihracat yaptığı ülke sayısını 2011'de 30'a, 2012'de 32'ye çıkardı.
Limak Grubu'nun bir başka şirketi ise Limak Havacılık. 2006 yılında kurulan şirket, 10 yolcu kapasiteli Falcon 2000 LX çift jet motorlu uçaklarla hava taksi hizmeti veriyor. Limak Yatırım ile ilgili en iddialı hedeflerden biri, her yıl 1 milyar dolarlık yatırım yapmak. Bu iddialı hedefler için doğal olarak iyi bir finans mühendisi olan Özdemir'e çok iş düşüyor. 2013'te ve sonraki her yıl için yüzde 20-25 büyüme, ilk etapta öne çıkan hedeflerden. 2013'te iki hidroelektrik santrali daha devreye girecek.
Enerji üretim portföyü, doğalgaz ve kömür santralleriyle çeşitlenecek. Enerji dağıtım ve ticaretindeki lider rolün korunmasına çalışmak bir diğer önemli hedef. 36 yıllığına alınan İskenderun Limanının, Türkiye'nin ve bölgenin en büyük limanı haline getirilmesi planlanıyor. Bittiğinde, dünyanın en büyük 10 limanı arasına girecek. Havacılık sektöründeki başarılı projelerden sonra grup, Kahire Uluslararası Havalimanının iki numaralı terminal binası yapım projesini de kazandı. 4,5 milyar dolarlık üretim ve 1 milyar dolarlık ihracat kapasitesiyle çimento sektöründe, doğu ve güneydoğudaki fabrikalara Set Grup Holding'in fabrikalarını ekledi.
Turizm yatırımları ise 2015 yılında 750 milyon dolara ulaşacak. Ayrıca, Balkanlar, Orta Avrupa ve ABD'de otel satın almalar için çalışmalar yapılıyor. Grup sekiz ülkede, 22 büyük projede yer alıyor. 2015 yılına kadar Doğu Avrupa ve Balkanlar, Afrika, Ortadoğu ve Körfez Bölgesi, Kafkaslar, Hint Yarımadasında projeler gerçekleştirecek.
Özdemir, tüm bu hedeflerle ilgili olarak, "Eğer 2023 Türkiye vizyonunda, 500 milyar dolar ihracat, 625 milyar dolar ithalat hedefi varsa, sonuçta bu havalimanlarından, limanlardan yapılacak. Biz de bu alanlarda daha faal olacağız" diyor. Elektrik dağıtımında 9,9 milyon aboneye ulaşan Limak Enerji, proje aşamasında olan elektrik santralleri yatırımlarıyla önümüzdeki dönemde yine gündemde yer tutacak. Grubun bir de jeotermal enerji projesi olacak. Çalık Grubuyla Kosova'da elektrik dağıtım projesi ise bu alanda yine ortaklarla güçlenme algısına vurgu yapıyor. Özdemir, "Amacımız, Limak Holding'i Türkiye'nin ve çevre bölgenin en büyük altyapı oyuncularından biri yapmak" diyor. Özdemir'in çok hedefli olmasında, staj yaptığı şantiyelerde, inşaatlardaki çalışmalarının etkisi büyük. Bu dönemi anlatırken, "Tatillerden dönünce şantiyeye uğrardık. Şantiyelerde yatar, kalkar ve yemeğimizi yerdik" diyor.
Özdemir sorumluluk alanlarını daraltmak yerine, genişletmeyi seviyor. Bu alanlardan biri de Endeavor - Girişimcilik Derneği'ndeki sorumluluğu. Endeavor Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, Özdemir'in bu alandaki çalışmalarını şöyle anlatıyor: "İstanbul ve Ankara arasında neredeyse günlük mekik dokuyor. Bu özelliğiyle, derneğimizin en gezgin yönetim kurulu üyesi diyebilirim. Bütün yoğun iş temposu ve aile sorumlulukları arasında yönetim kurulu toplantılarını hiç kaçırmaz. Ayrıca Endeavor ekibinin özel projelerine ve Endeavor girişimcilerine daima öncelik verir. Özverili çalışmaları ve sıcak yaklaşımıyla örnek yönetim kurulu üyelerimizden biri."
Özdemir'in örnek olduğu çalışmalardan biri de sanat faaliyetlerine sponsorluğu. Nihat Özdemir kızının sanata olan duyarlılığını, "Konserlere, film festivallerine, sanat galerilerine sponsor olup onlara destek oluyor. Şirkette çalışırken resim merakı da oluştu. Ben de ona destek oldum" diyor. Özellikle öne çıkan sanat faaliyetlerinden biri, 2001-2002 yıllan arasında Ankara Film Festivali'ne sponsor olması. İstanbul İKSV'yi kendine örnek alan Özdemir, başarılı sanat festivali çalışmasını gerçekleştirdikten sonra durmayı düşünmedi. İstanbul Film Festivalinin büyük destekçisi. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nı desteklemeye devam ediyor. Özdemir, aynı zamanda çağdaş sanat koleksiyoneri. Başlangıç safhasında denilebilecek koleksiyonunda 20'den fazla sanatçıya ait 300 eser var. Bunların dışında bir de genç sanatçıları desteklemek üzere geliştirdiği SAHA isimli proje var. Yetenekleri olan gençlere fırsat verilmesi gerektiğini düşünüyor. Ankara'da Gordion kazı çalışmalarını desteklemek, Polatlı'daki kazılara finansman desteği sağlamak, belli başlı sosyal sorumluluk çalışmaları. Maslak'ta, plazadaki ofisinden içeri girdiğimizde Özdemir'in sanata olan tutkusu açıkça belli oluyor.
Mehmet Güleryüz'den Kezban Batıbeki'ne kadar pek çok önemli sanatçının eserleri duvarları süslüyor. Sadece resim değil, videolar, enstalasyonlar, heykeller... Buna rağmen gayet sade bir ofis ve çok az eşya dikkat çekiyor. Oldukça sıcak karşılıyor bizi Özdemir. Fotoğraf çekimlerinden sıkılsa da sonuna kadar sabrediyor. Bir yandan da Fortune ekibini iyi ağırlamak telaşında. Filtre kahvelere mozaik pastalar ve havuçlu kek eşlik ediyor. Özdemir'in masasındaki iPad'i, defter arasındaki kağıtları, aldığı notlar, dinamik kişiliğinin yansıması. Bir üniversite öğrencisi gibi genç ve canlı. Ancak karşımızdaki başarılı kadın yönetici, evli ve biri dört (oğlu) diğeri bir yaşında (kızı) olmak üzere iki çocuk sahibi. Annelik görevini özveriyle yerine getirdiğini söylüyor. Bir ritüel içinde klasik müzik konserlerini ve film festivallerini, öğrencilik dönemlerindeki gibi "sıkı" takip ediyor. Tenis oynuyor ve kayak yapıyor. Hızlı karar veriyor. Zamanı iyi planlıyor. Özel zevklerine zaman ayırıyor. Zaman optimizasyonunu iyi yapıyor. Ekibine iş delegasyonunu başarılı şekilde uyguluyor. Kadın girişimcileri destekliyor. Özellikle Anadolu'daki orta girişimci statüsündeki kadınlara, mikro kredilerle destek veriyor. Siirt'in Kurtalan ilçesindeki Nihat Özdemir Mikro Kredi Şubesi ile Türkiye İsrafı Önleme Vakfı ve Siirt Valiliği'nin işbirliğiyle kadın girişimcileri destekliyor. "Kadınlar takım oyununa elverişli" diyor. Röportajın sonlarına doğru Özdemir'e en büyük tutkusunun ne olduğunu sorduğumda, "En büyük hayalim bir sinema filmi yapmak" diyor. Gözlerindeki heyecan, ihale kazanma aşamasındaki heyecandan biraz farklı. Devam ediyor... "Hayatım boyunca hep film yapmak istedim. Film yapımcısı olarak da şu anda Erzincan'da çekimleri devam eden, yönetmen Kutluğ Ataman'ın "Kuzu" filminin sponsoruyum. Burada da ortak bir çalışma içindeyiz. Sadece Limak'ı değil, birkaç arkadaşımı da işe dahil ettim. Çıkacak sonuca inanıyorum. Ama bir gün mutlaka kendi filmimi yapacağım" diyor.
Şule Laleli - Nihat Malçuk/Fortune
Yorum Yaz