Akıllı ve çevre dostu binaların önemi her geçen gün yükseliyor!

17 Temmuz'da İstanbul'daki Polat Tower Residence'ta meydana gelen yangın akıllı binaların önemini bir kez daha ortaya koydu. 152 metrelik yükseklik ve 42 kata sahip İstanbul'un en yüksek binalarından biri olan Polat Tower Residence'ta yangına karşı basınçlı temiz hava verilerek dışarıdaki dumanın içeriye girmesi önlendi. Böylece akıllı binanın olmanın avantajı kullanılarak büyük bir facia engellenmiş oldu. Peki, akıllı bina hangi özelliklere sahip olmalıdır? 

 

 

Bir binayı akıllı yapan belli başlı özellikler bulunuyor. Bu binalarda kartlı geçiş sistemi, iklimlendirme, havalandırma, yangın algılama, alarm, güvenlik, aydınlatma ve asansörlerinin akıllı olması en önemli şartlar olarak gösteriliyor. Bunların yanı sıra bu sistemlerin birbirlerine bağlanması ve ortak bir merkezden kontrol edilerek yönetilmesi gerektiğini aktaralım. 

 

 

Ülkemizdeki en yeni akıllı binalardan birini ise Siemens devreye aldı. 2009 yılında Gebze'de açılan Siemens'in tesisinde yüzde 30'a varan oranlarda enerji tasarrufu elde ediliyor. Tesis ayrıca binanın çevreci yönünü pekiştiren ithal çim yerine düşük su ihtiyacına sahip yerel bitkilerin tercih edilmesi, damla sulama sisteminin kullanılması ve peyzaj alanlarında biyolojik su arıtma sisteminden alınan suyun kullanılmasıyla da farklılaşıyor. Proje hakkında Siemens Bina Teknolojileri Bölümü Kontrol Ürün ve Sistemleri Yöneticisi Füsun Çağlar, "Türkiye'yi çevreci akıllı bina konseptiyle de tanıştıran Gebze'deki tesisimizde kendi geliştirdiğimiz, yüksek teknolojiye dayanan yenilikçi sistemlerden faydalanılıyor. Bu sistemler, tesisin yüzde 30'a varan oranlarda enerji tasarrufu elde etmesini sağlıyor" ifadesini kullanıyor. 

 

 

Dünyadaki eğilime paralel olarak ülkemizde de çevre dostu binaların yükselişe geçtiğini söyleyebiliriz. Konuya ilişkin görüşlerini aldığımız Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği (ÇEDBİK) Kurucu Başkan Yardımcısı Dr. Duygu Erten, "Şu anda ülkemizde 40'a yakın yeşil bina ve 155 kadar sertifika adayı bina bulunuyor. Türkiye gibi yapı stoku 19 milyon olan bir ülkede 200'e yakın bina az gibi görünse de, sertifikalı yeşil binaların artış ivmesi göz önüne alındığında sektörün hızla büyüdüğü görülüyor" diyor. Dr. Erten bu artışı konunun güncel olmasına ve inşaat sektörünün çevre dostu uygulamalara yönelmesine bağlıyor. 

 

 

Yeşil binaların belli başlı özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkün: Çevre dostu tasarlanan ve inşa edilen yeşil binalar, yapının arazi seçiminden başlayarak yaşam döngüsü çerçevesinde değerlendirildiği, sosyal ve çevresel sorumluluk anlayışıyla hayata geçiriliyor. Bu binalar iklim verilerine ve o yere özgü şartlara uygun, ihtiyacı kadar tüketen, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmiş doğal ve atık üretmeyen çevre dostu malzemelerin kullanıldığı ekosistemlere duyarlı yapılar olarak sahipleriyle buluşuyor. 

 

 

Projesini Global Architecture Development (GAD) ve Gökhan Avcıoğlu'nun gerçekleştirdiği One Ortaköy, Avrupa Şehir Çalışmaları ve Mimarlık Merkezi tarafından düzenlenen Green Good Design Awards'ta ödül kazandı. Ödül verilirken özgün tasarım yaklaşımları ve yenilikçi mimari bakış açıları ile geliştirilmiş; enerji tasarrufu, zehirli atık, fosil yakıt kullanımı ve sera etkisinin azaltılmasını önemseyen, çevre kirliliği ve sürdürülebilirlik konularında hassas olan projelerin göz önünde bulundurulduğunu belirten Mimar Gökhan Avcıoğlu, One Ortaköy un mimarî özelliklerini şöyle açıklıyor: "Bütün çatı peyzajı, yürüyüş ve koşu pistleri, havuz ve diğer elementleri ile yeşil bir rekreasyon alanı olarak kullanıldı. Yeşil çatı uygulaması karbon salimini azaltıyor. Bu, One Ortaköy gibi büyük yüzeyleri olan yapıların çok ihtiyaç duyduğu bir yaklaşım. Alan çevresindeki topografik hareketler ile bir bütünlük oluşturması amacıyla, aynı hareket yeşil çatı üzerinde de uygulandı ve böylece yeşil çatıda da hareketli bir topografya oluşturuldu." 

 

 

Şu anda inşaat aşamasında olan İstanbul Etiler'deki Nisbetiye On projesi ABD Çevre Dostu Binalar Konseyi tarafından verilen LEED (Leadership in Energy and Environmental Design /Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik) Sertifikasına aday oldu. Projenin sahibi ARB Yatırım Ortaklığı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ceylan, projede yeşil bina ana kriteri olan enerji verimliliğinin ön planda tutulduğunu belirtiyor. Ceylan, "Buna bağlı olarak ses, isi, ışık yalıtımı bina ve kullanıcı konforu için en uygun seviyede sağlandı. Yine yeşil bina kriteri olan karbon salımı konusu da ele alındı. Yapının üretim surecinde gerek 800 kilometre yarıçap dâhilinde malzeme tayini, kontrollü tüketim ile atmosfere herhangi bir şekilde gereksiz karbon salınımdan kaçınıldı" bilgisini veriyor. 

 

 

Tavuk restoranı zinciri Kentuck Fried Chicken (KFC) Türkiye'deki ilk LEED sertifikalı restoran oldu. KFC Türkiye ve Pizza Hut Türkiye Genel Müdürü Osman Kırık, LEED Sertifikası almak için yaptıkları çalışmaları şu şekilde anlatıyor: "Restorandaki tüm camlar, en iyi hava kalitesini sağlamak için açılabilir şekilde yeniden tasarlandı. Çevreyi korumak için ise tüm yapıda doğa dostu inşaat malzemeleri ve iç mekânlarda su bazlı boya kullanıldı. 

 

 

ÇEDBİK Kurucu Başkan Yardımcısı Dr. Duygu Erten Yatırımcılar ve uygulayıcılar arasında, yeşil binaların çok maliyetli olduğuna dair bir kanı var. Aslında yeşil bina sistemlerinin kullanılmasıyla oluşan maliyet artış oranı sadece yüzde 1-yüzde 8 arasında. Uzun vadede yeşil binaların maddi açıdan en önemli katkısı ise işletme maliyetlerinin büyük oranda düşmesi, Araştırmalar, yapılan ilave yatırımla elde edilecek tasarruf sayesinde, ilave maliyetin binanın kullanım süresi içinde 10 katına varan seviyelerde geri döndüğünü gösteriyor.