YEM, Akdeniz'in Ötesinin İnşası sergisine ev sahipliği yapıyor!

Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2007-2013 Kültür Programı çerçevesinde desteklenen 'Arching: Avrupa İnşaat Arşivleri Projesi", Akdeniz'in Ötesinin İnşası' adlı sergi ile sunuluyor. Yapı-Endüstri Merkezi Yayın Grup Yönetmeni Gülçin İpek ile bu değerli proje hakkında konuştuk. 

 

 

Akdeniz'in Ötesinin İnşası' sanal sergisine ilham veren 'Arching: Avrupa İnşaat Arşivleri Projesi', haziran 2010'da başladı. 2007-2013 Kültür Programı çerçevesinde, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından desteklenen proje, mayıs 2012'de tamamlandı. Sergide, bu projenin çıktıları ilgililere sunuluyor. Yapı Endüstri Merkezi bünyesinde yer alan ve Türkiye'nin sanal ortamda mimarlığa odaklı ilk ve tek müzesi Sanal Mimarlık Müzesi, serginin düzenleyicisi. Müzenin Avrupa'daki tanınırlığı ve önemli rolünün bilinirliği, serginin hazırlanması için davet almamızı sağladı. Arching: Avrupa İnşaat Arşivleri Projesi", Avrupa'nın çeşitli ülkelerine dağılmış arşivlerdeki çok sayıda belgeyi bir tema çerçevesinde buluşturuyor; dağınık bilgiler bütünleşerek anlam kazanıyor. 'Akdeniz'in Ötesinin İnşasında ise projede bir araya getirilen bilgiler tüm dünyaya açılıyor. Mimarlık müze veya arşiv duvarları kalkıyor, bilginin herkes için ulaşılabilir olması sağlanıyor. Türkiye'nin imzaladığı Venedik Konferansı kararlarından bu yana UNESCO ve AB'nin kültür politikalarının temel prensipleri içinde sayılan "Kültür Hakkı", "Kültürün Demokratikleştirilmesi" ve "Kültürel Demokrasi" gibi kavramların özünü oluşturan ulaşılabilirlik bu proje ile sağlanıyor. Sergi, 500'e yakın belgenin araştırmacıların hakimiyetinden çıkıp herkese ulaşması rolünü üstlenerek, bilginin evrenselliğine ve herkesin bilgiye erişim hakkı olduğuna gönderme yapıyor. 

 

 

Her iki sergi de, Avrupa'nın en tanınmış ve güçlü kültür kurumlarının desteği ve ortaklığında hayata geçirildi. Projeye Sanal Mimarlık Müzesinin yanı sıra, Fransa'dan InVisu Laboratuvarı, InVisu (CNRS-INHA), Belçika'dan Fcomusee du Bois-du-Luc. La Louviere, Fransa'dan Çite de l'Architecture et du Patriınoine ve İtalya'dan Floransa Üniversitesi Mimarlık Bölümü katkıda bulundu. Proje çerçevesindeki araştırmalar sonucu elde edilen veriler hakkında araştırmacıların yaptığı değerlendirmeler, "Building Beyond the Mediierranean-Studying the Archives of Furopean Businesses (1860-1970)' adlı kitapta da yayımlandı. 

 

 

Proje ve sergi olağanüstü değerli, ancak bugüne kadar ortaya çıkarılmamış bir kültür mirasını bir araya getiriyor. Avrupa'ya yayılmış ve ilintilenmemiş yaklaşık 20 arşivdeki belgeleri yan yana getiren bu miras, 19. ve 20. yüzyıldaki inşaat tekniklerinin ötesinde, Avrupa'nın bilgi ve teknoloji birikiminin yayılışını göstermesi açısından da önem taşıyor. Sergide çelik veya betonarme yapılar, yabancı işçileri ve personeli barındıran şehirler ve kamusal yapıların yanı sıra restorasyon projeleri, zanaatkar üretimi mobilya ve süslemeler de yer alıyor. Bu yapıtların hepsi, Avrupa ile Akdeniz'in güney kıyılan arasında yoğun bir ticari, insani, teknik, kültürel ve sanatsal alışverişin kanıtlanın ortaya koyuyor. Akdeniz'in Öte Tarafı'nın İnşası'ndaki en dikkate değer belgeler arasında. Mısırdaki Nubya (Ebu Sirnbel) Tapınaklarının taşınması sürecinde yer alan projeler bulunuyor. UNESCO'nun dünya çapında başlattığı bir kampanyayla gerçekleştirilen bu işlem, bugün çok tartışmalı olsa da, korumacılık alanında dev bir adım olarak nitelendiriliyor. Kahire'deki Mehmet Ali Paşa Camisi'nin onarım belgeleri de serginin dikkat çeken bir başka bölümünü oluşturuyor. 

 

 

Sergi, proje ortağı kurumların araştırma programlarına uygun hazırlandı. Bir bakıma kendiliğinden gelişti ve aslında kapsamlı bir Akdeniz araştırmasının bir alt bölümü. Türkiye'nin de içinde bulunduğu coğrafyayı kapsayan bir araştırmanın önümüzdeki dönemde yapılabileceğini düşünüyoruz. 

 

 

Belgelerin sanal bir sergide sunulmasının amacı, bir kültür mirasının herkesin erişimine açılmasıydı. Yapı, kendisinin ötesindeki olguları da temsil eder: Ekonomi, politika, ideoloji, toplumsal dönüşümler, vs. Dolayısıyla sergi bunlara ilgi duyan, hatta aile tarihini keşfetmek isteyenler de dahil, herkesi bekliyor. Tarihin, bugünün mimari ve kültürel yapılanmasına yön veren bir dönemin izlerini sürmek istiyorsanız, sergiyi ziyaret edebilirsiniz. 

 

 

Üretim teknolojilerinin son 150 yılda olağanüstü bir ivme ile gelişim gösterdiği düşünülecek olursa, 1900'lerin başlarının teknolojisinin katkısı naif bir beklenti olarak kabul edilebilir. Ne var ki, değişimi izlemek ve neden-sonuç bağlarıyla birlikle süreçleri sorgulamak, yorumlamak açısından çok ciddi bir katkı sağlar kuşkusuz.