Kredilerde kur artışından kaynaklı risk
Tüketici Örgütleri Federasyonu Genel Başkanı Fuat Engin, dövize endeksli kredilerde kur artışından kaynaklanan riski anlattı.
Tüketici Örgütleri Federasyonu (TÖF) Genel Başkanı Fuat Engin, İsviçre Frangı'nın Türk Lirası karşısında 2 yıllık süreçte yaklaşık yüzde 60, Japon Yeni'nin yüzde 40'ın üstünde, avronun yüzde 30 civarında değer kazandığını, 2008 yılında döviz kredisi kullanan tüketicinin kur artışından kaynaklı riskinin yüzde 100'ü aştığını belirterek, "Çözüm için kredinin alındığı tarihteki kur tutarı üzerinden Türk Lirasına çevrilerek tüketicilerin kredi tutarını geri ödemeye devam etmesi sağlanmalıdır" dedi.
Engin, yaptığı açıklamada, Türk hukukunda sözleşmelerin değişen şartlara uyarlanmasının, çok uzun süreden beri gerek doktrinde gerekse uygulamada kabul edildiğini, yakın geçmişte yaşanan büyük ekonomik krizler ve bu krizlerin dövize endeksli para borçları üzerindeki olumsuz etkilerinin, uyarlama taleplerini artırdığını kaydetti.
Dövize endeksli kredinin alınmasından sonra meydana gelebilecek değişikler nedeniyle, kredi alan tarafa sözleşmesinin uyarlanmasını talep etme hakkı verilmesi gerektiğine işaret eden Engin, "Döviz kurlarındaki hızlı artışın, dövizle kredi kullanan, özellikle de yüksek tutarlar da borçlanan tüketicilerin risk altında olduğu, riskten kaynaklı soruna çözüm üretecek bir düzenlemenin acilen yapılmasının gerekliliği vardır" dedi.
Engin, 16 Haziran 2009 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararda, özellikle tüketicilerin mağdur olmalarının önüne geçmek adına Türkiye'de yerleşik gerçek kişilerce döviz ve dövize endeksli kredi kullanılmasının yasaklandığına değinerek, şu görüşleri dile getirdi:
"Bu tarihten önce döviz veya dövize endeksli tüketici kredisi kullanan yaklaşık 41 bin kişinin döviz kredisinde geri ödeme riski artarak devam etmektedir. Döviz kurunun yükselmesi karşısında tüketicilerin ödemeleri zor da olsa sürerken, kurun her geçen gün artmasından kaynaklı ödemeleri de katlanarak artmaktadır. Yakın gelecekte bu yükselişin çok daha fazla olacağı kaygısını da taşıyan tüketiciler hükümetten ve TBMM'den riskli duruma kalıcı çözüm üretilmesini bekliyorlar.
BDDK verilerine göre 1 milyar 119 milyon dolar tutarında kullanılan dövize endeksli toplam kredinin yüzde 94'ü konut finansmanı (mortgage) kredisinden oluşuyor. Bunun parasal değeri ise 1 milyar 53 milyon dolardır. Bu nedenle de özellikle konut finansmanı sözleşmesi imzalayarak döviz kredisi alan tüketicilerin korkusu daha da büyük, kur artışından dolayı borç taksitlerini ödeyemeyerek temerrüde düşmeleri durumunda kredi koşullarının çok ağır olması nedeniyle temerrüt tarihine kadar yaptıkları ödemeleri yok sayılacağı gibi, ipotekli konutları düşük ekspertiz raporlarıyla ellerinden alınarak ödeyemeyecekleri büyüklükte borçla karşılaşmaları söz konusu olacaktır."
Engin, dövize endeksli kredi kullananların ağır bir yük altına girdiğini kaydederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İsviçre Frangı, Türk Lirası karşısında 2 yıllık süreçte yaklaşık yüzde 60, Japon yeni yüzde 40'ın üstünde, avro ise yüzde 30 civarında değer kazanmış olup, 2008 yılında döviz kredisi kullanan tüketicinin kur artışından kaynaklı riski yüzde 100'ü aşmıştır. Bu nedenle de tüketiciler çok zor durumdadırlar. Bu fahiş artış oranlarına sözleşme gereği ödemek durumunda oldukları faizleri de eklediğimizde tüketici risklerinin çok daha büyük olduğu görülecektir. Tüketicilere dövize endeksli kredi sözleşmesini imzalamasına karşın, borçlandığı tarihteki dövizin kuru hesabı üzerinden Türk Lirası olarak ödeme yapıldığından, olası bir TL uyarlaması yapılmasının bankalara yönelik herhangi bir riski söz konusu olmayacaktır. Döviz kredisi kullanan 41 bin civarında tüketicinin bu gün karşı karşıya kaldıkları riskli durumun ortadan kaldırılması bir zorunluluk olarak karşımızda durmaktadır. Çözümü için kredinin alındığı tarihteki kur tutarı üzerinden Türk Lirası'na çevrilerek tüketicilerin kredi tutarını geri ödemeye devam etmesi sağlanmalıdır. Bu şekilde her geçen daha da büyüyen soruna çözüm üretilmesi, ülkemizde döviz artışlarının devam etmesiyle doğacak olası mağduriyetleri önleyecektir."
AA
Yorum Yaz