Kentsel dönüşümdeki en büyük engel kaçak yapılaşma!
Türkiye Gazetesi'nde her pazar günü Necmi Çiçekçi tarafından hazırlanan Emlak&Trend sayfasında bu hafta kaçak yapıların, kentsel dönüşüme olan engelleri ele alındı. Sayfa genelinde yer alan evlerdeki su tasarrufu ve konut sektöründe satışların artması haberleri de okuyucularla buluştu.
TÜRKİYE’NİN SORUNU KAÇAK YAPILAŞMA
Sadece İstanbul'daki kaçak yapılaşma oranı tüm konut stokunun yüzde 70’ini oluşturuyor. 1970 ve 1990’lı yıllarda yapılan konutların çoğunda imar problemi var. Zamanında küçük müteahhitlerin çıktığı kaçak katlar, bugün kentsel dönüşümü etkiliyor. Çünkü çoğu apartman imar izni dışında yapıldı. Bakanlık bu sorun üzerinde çalışıyor. Tüketici dernekleri ve avukatlar ise düşük bir ihtimal de olsa geriye dönük dava açılabileceğini söylüyor.
Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri de kaçak yapılaşma… 1970’lerden başlayarak günümüze kadar gelen bu sorun şimdilerde hayati önem taşımaya başladı. Çünkü plansız şehirleşme ve tarım alanlarının kaybolması gibi pek çok sorunu ortaya çıkaran kaçak yapılaşma, şimdilerde kentsel dönüşümü de engelliyor. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de dönüştürülmesi gereken milyonlarca konut bulunuyor. Sadece İstanbul’da acilen 600 bin ve toplamda 1.5 milyon konutun depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekiyor.
İSTANBUL’DA ORAN %70
Özellikle olası İstanbul depremi öncesinde mevcut konut stokunun yenilenmesi kritik önem arz ediyor. Ancak zamanında yapılan kaçak yapılar bu dönüşüme taş koyuyor… Bugün Türkiye genelinde kaçak yapılaşma oranı tüm konutların yüzde 40’ını kapsıyor. Sadece İstanbul’daki kaçak yapılaşma oranı yüzde 70’ler seviyesinde…
HERKES HAKKINI ALMAK İSTİYOR
Örneğin 1990 yılında İstanbul Zeytinburnu’nda 5 kat imar izni verilen bir apartmana 3 kat fazladan çıkılmış durumda… Kentsel dönüşüm kapsamında yine 5 kat imar izni bulunan bu apartmanda kalan 3 katın hükmü bulunmuyor. Ancak zamanında parası ödenerek alınan dairelerde mülk sahipleri hak iddia edebiliyor. Yeni yapılacak olan bina için verilen 5 katlık imar izni apartmandaki tüm hak sahiplerini karşılamıyor. Bu noktada dönüşüm gerçekleşmiyor. Bu haftaki sayfamızda; Kaçak yapıların Türkiye ve konut sektörüne olan etkileri ve çözüm önerilerini işledik.
Dönemin belediyeleri denetimleri yapmadı
Yaşanan sorunla ilgili yapı denetim uzmanları şu bilgileri veriyor; Kaçak yapıların büyük çoğunluğu 1970 ile 1990 yılları arasında gerçekleşti. O dönemde belediye ve bakanlıkların ihmalleri bu sonucu doğurdu. Çünkü yapılan inşaatın denetimi zamanında yapılmayarak projeye uygun yapılıp yapılmadığı erkenden tespit edilmedi. Ancak inşaat bittikten sonra binanın ne kadar yola girdiği belediye kayıtlarına girdi. Ve bugün milyonlarca insan haklı gerekçelerle dönüşüm sorunu yaşıyor.
DAVA AÇILSA DA SORUN SÜRÜYOR
Bugüne gelindiğinde ise kaçak katlardan vatandaşlar sorumlu tutuluyor. Zamanında küçük müteahhitlerinde yasadışı yapılaşmasının faturası hak sahiplerine kesiliyor. Tüketici dernekleri ve avukatlar konuyla ilgili şu açıklamaları yapıyor: “Geçmiş yıllarda yapılan binaların çoğunda plan projeye uygun olmayan pek çok çıkma yapıldı. Ancak birinci elden müteahhitten alan belki bunu dava konusu edebilir. Fakat 10 sene sonra daireyi alan kişi kalkıp müteahhide dava açamıyor. Çünkü başka birinden almış. Zaten kentsel dönüşüme gidene kadar daireler çok el değiştirmiş olabiliyor. Dolayısıyla tüketici davasına girmiyor. Normal hukuk davasına giriyor. Belki belediye görevini yerine getirmedi diye bir rücu davası açılabilir.”
KONU BAKANLIK GÜNDEMİNDE
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı konuyla ilgili çalışmalarına devam ediyor. İstanbul'daki büyük kentsel dönüşüm projesi kapsamında kaçak yapılara çözüm aranıyor. Alınan bilgilere göre yeniden bir imar affı henüz düşünülmüyor. Ancak çıkarılması planlanan İstanbul’daki dönüşüm yasası içerisinde; Metropolün kuzey kesimlerinde belirlenen rezerv şehir alanları bu konuyla ilgili kullanılabilir. Henüz detaylar netleşmese bile konu bakanlığın gündeminde…
KAÇAK KATLARI İHA’LAR BULACAK
Ayrıca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü yeni bir projeye başladı. Bu kapsamda terör ile mücadelede önemli rol oynayan İHA’lar, kaçak yapıların tespiti için de kullanılacak. Alınan bilgiye göre; Kaçak yapılaşma sorununa çözüm olarak İHA görüntülerinin derin öğrenme tabanlı bilgisayarlı görüş teknikleriyle işlenip kaçak yapı ve katların yetkililere otomatik olarak bildirileceği bir sistem üzerinde çalışılıyor.
PİLOT BÖLGE İSTANBUL
Çalışma kapsamında, mevcut durumuyla olası bir depremde çok büyük yıkımlar yaşanacağı için bir an önce kentsel dönüşümün hızlanması gerektiği vurgulanan İstanbul pilot bölge seçildi. Bölge üzerinde İHA uçuşları gerçekleştirilip bina görüntüleri toplanacak. Kaçak katların tespiti için bina görüntüleri üzerinden pencerelerin sayılmasıyla binanın kat sayısının belirlenmesi ve tespit edilen kat sayısının belediye verileriyle karşılaştırılmasıyla kaçak olup olmadığı tespit edilecek.
KONUT SEKTÖRÜNDE HAREKETLENME BAŞLADI
Bu yılın başından beri düşüş gözlenen konut satışları Temmuz ayında adeta gaza bastı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mayıs ayında yüzde 8.2, haziran ayında yüzde 44.4 azalan konut satışları; Temmuz ayında 16,7 arttı. Türkiye genelinde 109 bin 548 konut satıldı. Konut sektörü bir anda ciddi bir satış grafiği yakalamış oldu. Sektör temsilcileri satış grafiğindeki artışın eşitli sebepleri olduğunu ifade ediyor. Hükümet uzun vadeli ve uygun ödeme koşullarına sahip olan bir konut kampanyası üzerinde çalışıyor. Henüz netleşmese de yakın zamanda bakanlıktan bu yönde açıklamalar geldi. Kampanyanın sektörde konut fiyatlarını artıracağı ifade ediliyor. Bunu tahmin edenlerin de alıma geçtiği söyleniyor.
YÜKSEK KİRA SATIŞI ETKİLEDİ
Bir diğer sebep ise yüksek kira fiyatları… Özellikle büyükşehirlerde kira fiyatları son 1 yılda yüzde 200’e yakın artış gösterdi. Bugün İstanbul'da ortalama konut kirası 14 bin TL’yi buldu. Sektör temsilcileri yüksek kira ödemek istemeyenlerin alımına yöneldiğini ifade ediyor. Öte yandan konut yatırımının en iyi yatırım aracı olması da sarışı tetikleyen bir diğer unsur olarak öne çıkıyor.
İSRAFI ÖNLEMENİN YOLLARI!
Konutlarda su tasarrufu hayati önem taşıyor
İstanbul'a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı son bir haftada yüzde 1.83 azalarak 39.84 ölçüldü. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, bu yıl en yüksek 20 Mayıs'ta yüzde 49.66'ya kadar yükselen barajlardaki doluluk oranı yüzde 39.84'e geriledi. Bu nedenle su tasarrufu yapmak elzem hale geldi. Özellikle konutlarda kullanılan su tüketimi son yılların en yüksek seviyesine çıktı. Bu nedenle israf etmeden suyumuzu en tasarruflu şekilde kullanmamız gerekiyor.
AKILLI ÜRÜNLER KULLANIN
Evlerde su tasarrufu yapmak için, kullanılmadığı zaman suyu açık bırakmamak gibi belirli önlemler almanın yanı sıra su israfına yol açan gizli su israfı kaynaklarını bilmek büyük önem taşıyor. Uzmanları ev içi su tüketiminin yüzde 30’una yakınını kaplayan tuvaletlerde su tasarruflu rezervuar kullanılmasını öneriyor. Böylelikle ayda yüzde 75 oranında su tasarrufu sağlanabiliyor.
DUŞ BAŞLIKLARINI DEĞİŞTİRİN
Günlük su tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini kaplayan duşta ise küveti doldurmamak ya da küvete doldurulan su seviyesini 5 cm kadar azaltmak gibi çözümlere başvurulabilir. Standart duş başlıkları yerine düşük debili ekonomik duş başlıkları ile de su kullanımını azaltmak mümkün...
SIZINTILARI ONARIN
Tuvaletten, armatürden ya da kombiden sızan sular da evlerde su israfına sebep olabiliyor. Özellikle lavabo altı dolap, kombi gibi zor fark edilen yerleri belirli aralıklarda kontrol ederek gerekli durumlarda tadilatlarını yaparak su tasarrufu sağlanabilir. Hem mutfak hem de banyoda en çok kullanılan yerlerden birisi olan armatürlerin başına musluk havalandırıcı takarak düşük akışlı su tüketimi yapılabilir. Evin olmazsa olmazlarından çamaşır ve bulaşık makinelerinde enerji verimli modeller tercih etmek de su tüketimini düşürebiliyor.
PEYZAJ SULAMAYA DİKKAT
Bahar aylarını karşıladığımız bu günlerde bahçe düzenlemesi yaparken tercih edilen yöntemler de su tüketimini büyük ölçüde etkiliyor. Peyzajı oluştururken su ihtiyacı düşük olan bitkileri tercih ederek de su tasarrufuna katkı yapmak mümkün… Çim gibi günlük sulama isteyen yer örtüsü yerine fare kulağı gibi dayanıklı ve hızla yayılan yer örtüleri tercih edilebilir. Bahçe temizliği için de hortum yerine daha az su kullanan basınçlı makineler kullanılabilir.
- Etiketler:
Yorum Yaz