Elektrikli paylaşımlı araçlar şehirlerde yaygınlaşıyor
Avrupa Birliği de paylaşımlı ve elektrikli araçların kullanımını artırmak için mobilite girişimlerine kaynak sağlıyor.
Sakin ve sessiz bir şehirde yaşamanın nimetini anladık. Ancak bunu pandemi gibi acı bir dersle öğrendik. Yeni normalde toplu ulaşımı rahatlatmak için çalışmalar yapılıyor. Ancak bunu yaparken bireysel araçlarla trafik tuzağına düşmemek gerekiyor. Bu kapsamda elektrikli ve paylaşımlı araçları devreye sokmak için Avrupa Birliği (AB) ülkeleri destek paketlerini açıkladı. Kullanımı teşvik etmek için girişimleri desteklemek şart. Elektrikli ve paylaşımlı otomobil, bisiklet, kaykay (scooter) gibi araçların kullanımı artıyor. Toplu ulaşımla salgın hastalıkların önüne geçmek için de bu dönüşüm destekleniyor. Türkiye'de BiTaksi gibi girişimler yoluna devam ediyor. Martı gibi mikro mobiliti girişimler ise vapur, metrobüs, minibüs duraklarında ulaşımda tamamlayıcı yeni çözümler oluşturulmasına katkı sağlıyor. Yoyo paylaşımlı araçlarıyla pandemi döneminde aldıkları önlemlerle şehirleri rahatlatacak bir başka yerli girişim olarak karşımıza çıkıyor.
Şehirlerde sınırlama geliyor
Otonom sürüş, 5G ve sürekli ağa bağlı olma, elektrifikasyon ve paylaşımlı araç gibi yıkıcı mobilite davranışını etkileyen pek çok önemli girişimin pandeminden sonra işleri zaman zaman zorlaşsa da genel olarak 2020 yılında önemli kazanımlar elde etti. Avrupa'da Londra, Berlin gibi pek çok büyük şehir özel otomobile dayalı hareketliliğe düzenleme getirildiğini duyurdu ve kısmen uyguladı. Yani şehir merkezine giriş sınırlandı. Elektrikli otomobiller ve elektrikli scooter kiralama şirketlerinin sayısı arttı. İstanbul'da ise elektrikli scooterların kullanımıyla ilgili regülasyon kuralları belirleniyor. Otomobiller tarafından kaldırımları işgal edilen, otomobil park etmesin diye yayaların yürümesi zorlaştırılan kaldırımlarda bir de elektrikli scooterların olması ciddi sorunlara sebep oluyor. Kaldırımlarında standartların olmadığı şehirde sorunun büyümesine sebep olmadan çözüm bulmak şart.
Şarj yeri sorun olmasın
Elektrikli araçları alıp şehirde kullanmaya başlamak yeni sorunlarla başa çıkmayı gerektirecek. Şimdilik elektrikli araç sayısı az olduğu için sorun yok. Önemli olan hızlı şarj ünitelerini herkesin kullanımına açarak tartışmalarını önleyecek kültür dönüşümünü planlamak. Biz sadece aracı alıp kültürel dönüşümü unutuyoruz. Silivri'de otomobil parçaları üretip Mercedes gibi markalara ihraç eden Sertplas, uluslararası standartta şarj üniteleri üreterek kurulumu yapan ve işletenlere yerli çözüm sunuyor. Kablolardan şarj ünitesine uluslararası standartta üretime ve yerli katma değer üretimine dikkat ediliyor. Yani sadece yerli ve milli popülerliğini fırsatçılığa dönüştürmeden uluslararası standartları gözeterek üretime devam ediyor. Günün sonunda ortak akıldan yoksun üretimin geleceğinin olmadığını biliyor. Şirket Mercedes gibi devlere üretim yaparken standartları yukarı çekmenin ihracatın faydasını fazlasıyla görüyor. Bu yüzden şarj istasyonları kurmak yerine tedarikçisi olmaya odaklanıyor.
55 milyar euro destek
AB ülkeleri özellikle pandemi döneminde herkesin otomobil yerine bisiklet, scooter gibi paylaşımlı araçlara yönelmesi için destek programını mayıs ayında açıklamıştı. İtalyan hükümeti, yeni bir bisiklet veya elektrikli scooter satın alan ya da bisiklet ve scooter paylaşım hizmetlerine kaydolan kişilere 500 euro sınırıyla yüzde 70 sübvansiyon uygulamaya başladı. İtalyan ekonomisine yönelik 55 milyar euroluk destek paketinin bir parçası ve ülke yeni koronavirüsü (Kovid-19) çevreleyen krizden kurtulurken insanların arabalarını ve toplu taşıma araçlarını kullanmalarını engellemeyi hedefliyor.
Çin teknolojiyle çözüm buldu
Milyonlarca insanın bisiklet kullandığı Çin'de regülasyon kurallarına tam uyum için teknoloji kullanılıyor. Böylece görüntü kirliliğinin de önüne geçiliyor. Shenzhen Belediyesi Ulaştırma ve Taşımacılık Bürosu tarafından yönetilen pilot uygulama kapsamında, bisikletler BeiDou yüksek hassasiyetli konumlandırma hizmetine erişiyor. İşletme şirketleri sanal elektronik çitler kuruyor ve kullanıcılar bisikleti yalnızca çitin içine park edebiliyor. Bisiklet belirlenen park alanına bırakılmazsa, kullanıcı kilidi kapatamıyor. Yani regülasyon kurallarına uygun yere aracı bırakmadan kilitlenmiyor ve ödeme sonlanmıyor. Hizmeti veren Qianxun SI, 2015'te Alibaba ve China North Industries Group arasında bir ortak girişim olarak kurulmuş. Qianxun SI, otomatik sürüş, hassas tarım, ortak seyahat gibi çeşitli yüksek hassasiyetli konumlandırma hizmeti ürünleri piyasaya sürdü. Bugün ABD ve Çin'deki pek çok girişim dünyada pek çok girişime ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
Temiz hava büyük katkı sağlıyor
Elektrikli veya değil, bisiklet paylaşımı şehirlerde havanın değişimine büyük katkı sağlıyor. Ancak doğru kullanım kültürü olmadan bir işe yaramıyor. Büyükada'da her ay yaralanmalı ve ölümlü kazaların sayısına bakmak yeterli. Motivate, ABD'deki en büyük bisiklet paylaşım şirketlerinden biri ve mobilite endüstrisinde öncüsü. Geleneksel bisiklet kiralama şirketlerinin aksine kısa geziler için bisiklet kiralama konusunda esnek bir yöntem sunuyor. Yakın zamanda şirket, araç paylaşım şirketi Lyft tarafından satın alındı. Lyft'e göre Motivate, ABD'deki bisiklet paylaşım gezilerinin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturuyor. 2019 yılında, ortaklıklarının mobilite sektörünü daha da artırması ve ülke çapında kentsel ulaşımda devrim yaratması bekleniyor.
Elektrikli paylaşımlı scooter
Santa Monica merkezli bir dockless elektrikli scooter paylaşım şirketi olan Bird, dünyanın en çok aranan mobilite şirketlerinden biri. İnsanların hareket halindeyken kiralayabilecekleri scooterlar, hem binicilerden hem de yatırımcılardan ezici bir yanıt alan konsept ile kazanan oluyor. 2017'de Bird'ü kurduğundan beri şirket 418 milyon dolar topladı. Bird ayrıca Scoot, Skip, Spin ve Jump gibi birçok e-scooter servis sağlayıcısı arasında açık bir kazanan oldu.
Şehirdeki tüm araçlar tek haritada
Citymapper uygulaması, yürümeden bisiklete binmeye kadar tüm kentsel ulaşım türlerinden verileri entegre ediyor. Günümüzde gezginlerin çok sayıda ulaşım seçeneği olduğu için, Citymapper tüm bunlarda gezinme sürecini basitleştiriyor ve kullanıcıların seyahatleri için en iyi rotayı ve ulaşımı seçmelerine yardımcı oluyor. Bugün, 39 şehirde 20 milyondan fazla insan işe gidiş gelişlerini kolaylaştırmak için uygulamayı kullanıyor. Yani ulaşımın çeşitlendiği anda trafikten kurtularak, en kısa sürede ulaşımı önerecek çözümler şart. Ancak anlık verileri belediyelerin girişimlere sunması gerekiyor.
Trenler araçlar sürücüsüz oldu
Siemens mobilite ekibi, dünya çapında otomatik taşımacılık için esnek ve uygun maliyetli araçlar geliştirme sürecinde. Dünyanın ilk otonom trenini fırlatan da o oldu. EasyMile ise otonom araçlar ve akıllı mobilite çözümleri sunan en iyi mobilite teknolojisi şirketlerinden biri. EasyMile EZ10 otonom yolcu otobüsü, 16 ülkede, havaalanı taşımacılığı ve şehir ulaşımı dahil olmak üzere çeşitli projelerde mevcut. Ayrıca Melbourne Üniversitesi ve Ulusal Tayvan Üniversitesi gibi üniversitelerde öğrenci gidip gelmek için kullanılıyor.
Timur Sırt / Sabah
Yorum Yaz