Bosna Hersek Devleti'nin kurulduğu ev harabe gibi
Mrkonyiç Grad'da Bosna Hersek'in devlet olarak yeniden kabul edildiği ev, bugün harabeye dönmüş halde bulunuyor
Bosna Hersek'in "doğduğu şehir" olarak kabul edilen Mrkonyiç Grad'da, 25-26 Kasım 1943 tarihinde, Bosna Hersek Ulusal Kurtuluş Anti-Faşist Konseyi'nin (ZAVNOBİH) ilk oturumunu gerçekleştirdiği ve burada Bosna Hersek'in "devlet" olarak yeniden kabul edildiği ev, bugün harabeyi andırıyor.
Ülke tarihinde önemli bir yeri olan 25 Kasım günü, Bosna Hersek genelinde "Devlet Günü" olarak kutlanıyor. Bosna Hersek, 71 yıl önce yapılan toplantıda, eski Yugoslavya içindeki altı "halk cumhuriyeti"nden biri olma hakkı elde etmişti.
Taşıdığı anlam dolayısıyla belki de müze olmayı hak eden bu küçük bina, kırık camları, dört bir yanı sarmış olan örümcek ağları, yerlere dağılmış olan kağıt ve fotoğraflarla tam bir harabeyi andırıyor. Ziyaretçileri binanın girişinde, yapını önemine vurgu yapmak açısından üzerinde "25-26 Kasım'da bu binada ZAVNOBİH ilk oturumunu yapmış ve Yugoslavya içerisindeki özgür Bosna Hersek'in temelleri atılmıştır" yazan bir tabela karşılıyor.
Ulusal Kurtuluş Savaşı Askerleri Derneği Mrkonyiç Grad Kurulu Başkanı Vlayko Yoviç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "25 Kasım Devlet Günü" dolayısıyla Mrkonyiç Grad'da da çeşitli etkinliklerin düzenlendiğini ancak bugün dışında hiçkimsenin bu binayı ziyaret etmediğini söyledi.
Binanın eski sahibi Joyo Gaşiç'in oğlu Duşan Gaşiç ise Bosna Hersek'te 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaştan sonra, binanın neredeyse tamamen kullanılamaz hale geldiğini söyledi.
Binanın içindeki değerli eşya ve kurucularının büstlerinin çoğunun parçalandığını anlatan Gaşiç, "Binanın içi felaket durumdaydı. Her şey yıkılmış, camlar kırılmıştı. Yerdeki kilimler yırtılmış ya da atılmıştı. Bina eski haline hiç benzemiyordu. İçinde bulunan tablolar da yok oldu. Kimin ne yaptığını bilmiyoruz ama onları hiçbir zaman bulamadık" diye konuştu.
Tarihi oturumun yapıldığı 1943 yılından geriye kalan tek eşyanın tahta sandalyeler olduğunu aktaran Gaşiç, onların da büyük kısmının zarar gördüğünü söyledi.
"Bina kendiliğinden yıkılacak"
ZAVNOBIH'in ilk oturumunu gerçekleştirdiğinde sadece 12 yaşında olduğunu belirten Gaşiç, babasının kendisine tarihi önem taşıyan bu bina hakkında her şeyi anlattığını ifade etti.
Gaşiç, bu tarihi binaya ilgi gösterilmemesininden duyduğu üzüntüyü dile getirerek, şunları söyledi:
"Burada olanlar beni çok etkiledi. Ben savaş döneminin ilk aylarında evimde 16 Boşnak barındırmış bir insanım ama artık kimse faşizme karşı verdiğimiz mücadelenin yaşandığı bu anıtlarla ilgilenmiyor. Hiçbir şey yapılmadığı taktirde bu bina kendiliğinden yıkılacak. Bu kabul edilemez bir durum. Böyle bir şey olursa, bu sadece Bosna Hersek'in değil, bölge ülkelerinin de ayıbı olur. Çünkü ZAVNOBIH'in ilk oturumunda onların da temsilcileri vardı."
Bosna Hersek'de "Devlet Günü", 25 Kasım 1943 yılında Mrkonyiç Grad'da düzenlenen Bosna Hersek Ulusal Kurtuluş Anti-Faşist Konseyi'nin ilk oturumunda bu yana kutlanıyor.
Almir Terzic, Meral Balota, Atakan Çelik/AA
Yorum Yaz