Somali’deki Osmanlı yapıları tehdit altında
Osmanlı İmparatorluğu’nun Somali’de inşa etiği tarihi yapılar, doğal afetler ve ihmal nedeniyle yok olma tehlikesi altında.
Osmanlı Devleti'nin uzun dönem himayesinde kalan Somali'nin stratejik liman şehri Berbera'daki tarihi yapılar, ecdadın izlerini taşıyor. Medeniyetlere ev sahipliği yapan kentteki Osmanlı mirası, doğal olaylar ve bakımsızlık neticesinde tarih sahnesinden silinme tehlikesiyle karşı karşıya.
Aden Körfezi'nde ve Kızıldeniz'in Afrika sahillerinde yer alan Berbera, Somali'ye bağlı özerk bölge Somaliland'da yer alan tarihi bir liman kenti. Stratejik konumu dolayısıyla birçok medeniyete ev sahipliği yapan şehre uğrayan gezginler ve eski tüccarlar, kente "Biladu'l-Berber", "Biladu'l-Bint", "Erdu'l-Alihe", "El-Utur" ve El-Buhur" gibi çeşitli isimler verdi.
Osmanlı mimarisinin ve antik simanın tecelli ettiği Berbera'nın mimari karakteri, Osmanlı başta olmak üzere çeşitli medeniyetlerin izlerini taşıyor, eski yapılar, sayıları yaklaşık 75'i bulan camileri ve yüksek minareleri tarihin izlerini taşıyor.
Daravli Mahallesi'ndeki sokaklar, camiler, minareler, pencere ve kapılar, üzerinden geçen asırların neden olduğu yıkıma rağmen tarihin derinliklerine bir miras bırakarak giden Osmanlının hikayesini resmediyor.
Camilerin mimarı tasarımlarının, çoğunlukla Arap-İslam dokusunu yansıttığı, bazı yapıların yerel yönetim tarafından restore edilmesi neticesinde ilk dönem özelliklerinde kısmen değişikliklerin olduğu ve zamana direnerek ayakta kalmaya çalıştığı görülüyor.
Osmanlı mirası "tarihten silinme" tehdidi altında
Özerk yönetim Somaliland'a bağlı Turizm Bakanlığı'ndaki yetkili isimlerden Muhammed Ahmed, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlının, bu kente uğrayan en eski medeniyetlerden biri olduğunu ve o dönem mimari karakterinin kentin büyük bir kısmında hakim olduğunu söyledi.
Türkiye'ye, Somali ile Türkiye halkının kardeşlik bağlarını yansıtan Osmanlının mirasına sahip çıkması için yardım çağrısında bulunan Ahmed, "Berbera'da Osmanlıya ait eserler, ihmal kurbanı. Tarihi yapıların büyük bir kısmı, ilgili kurumların ihmali neticesinde yok olma tehdidiyle karşı karşıya."
Kentin önde gelen isimlerinden Ahmed Muhammed de Osmanlının sadece Somali'den gelip geçen bir medeniyet olarak nitelendirilemeyeceğini ifade ederek, "Osmanlı buraları imar etti, ibadethaneler, su kaynakları ve limanlar inşa etti. Birçok alanda rol oynayarak hayatın seyrini değiştirdi." diye konuştu.
"Osmanlının açtığı ilk kuyu hala tek su kaynağı"
"Osmanlının, 19.yüzyıla kadar kontrolünde tuttuğu bölgede ilk kuyuyu kazdığı ve kuyunun günümüzde de bölge sakinlerince kullanılan tek su kaynağı olduğu" bilgisini veren Muhammed, "Yerli halkın Debbar adını verdiği su kuyusu, antik kentteki Osmanlı medeniyetinin canlı şahidi. Osmanlı, bu temiz suları her kullandığımızda hayırla andığımız ve anmaya devam edeceğimiz bir medeniyettir." dedi.
Türk asıllı bir anneden dünyaya geldiğini söyleyen Şeyh Said Somali, Afrika Boynuzunu dış dünyaya bağlayan stratejik konumu dolayısıyla liman kentinin bir dönem İngiltere ve İtalyan sömürgesi olduğunu belirtti.
Kentteki Osmanlı tarihi dokusunun kısmen korunduğuna işaret eden Somali, "Osmanlı medeniyetinden geri kalan yapılar, tarihi döneme tanıklık ediyor. Bazı camiler ibadete kapalı ve yıkılma tehdidi altında." ifadesini kullandı.
Berbera'da imamlık yapan Şeyh Muhammed de doğal olaylar nedeniyle kısmen yıkılan bu camilerde binlerce çocuğun, İslami ilimler okuduğunu ve Kur'an-ı Kerim hafızı yetiştirildiğini aktardı.
Muhammed, ziyaretçilerini geçmişe götüren kubbelerin yıkılmasına mani olmak için bir takım onarım çalışmalarının yapıldığını ve caminin tarihi yapısının korunduğunu dile getirdi.
- Etiketler:
- somali osmanlı yapıları
Yorum Yaz