HIZLI BÜYÜME DEVAM EDİYOR!
TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifi inşaat sektörü, 2000'den itibaren hızla büyüyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 6'sını oluşturan ve yaklaşık 1.4 milyon kişiye istihdam sağlayan sektör; 2008 ve 2009'da yaşadığı küçülmenin ardından, yeniden toparlanmaya geçti.
TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifi inşaat sektörü, 2000'den itibaren hızla büyüyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 6'sını oluşturan ve yaklaşık 1.4 milyon kişiye istihdam sağlayan sektör; 2008 ve 2009'da yaşadığı küçülmenin ardından, yeniden toparlanmaya geçti. 2010 itibariyle 91.6 milyar liralık hacme ulaşan sektörün, bu yıl 100 milyar lirayı aşması bekleniyor.
Konut ihtiyacı artıyor.
TÜRKİYE'deki konut ihtiyacı 2000 yılında 10.9 milyon adetken, bu ihtiyaç 2010 yılına gelindiğinde 13.7 milyona çıktı. Türkiye'de 18 milyonu bulan yapı stoğu bulunuyor. Artan nüfus, ekonomik olanaklar nedeniyle her geçen gün konut ihtiyacı da artıyor. Türkiye'de her yıl en az 300 bin konutun inşa edilmesi gerekiyor.
Önümüzdeki dönemde tüm Türkiye genelinde 400 milyar dolarlık bir kentsel dönüşüm hareketi başlayacak ve modern konutlar inşa edilecek.
2001 yılında bankacılık sektöründeki krizin ardından gayrimenkul sektörü toparlanma dönemine giriyor. Gayrimenkul sektötü bu krizden sonra çok büyük bir hareket içine giriyor. 2002 yılından itibaren İstanbul'da üretilen nitelikli konut projeleri üretilmeve başlanıyor. Havuzundan güvenliğine kadar pek çok hizmeti bir araya getiren bu projelere olan talep de artınca 2005 yılından itibaren İstanbul tam bir şantiye halini aldı.
İnşaat çalışmalarının başlamasına izin veren konut yapı ruhsatı verilen konut sayısı 2002 ile 2006 yılları arasında yüzde 39 yıllık bileşik büyüme oranı ile arttı. Ancak 2008 yılına gelindiğinde konut yapı ruhsatlarında da düşüş oluyor. Konut yapı ruhsatı verilen konut sayısı 2008 yılında yüzde 12 ve 2009 yılının ilk dokuz avında bir önceki vılın aynı dönemi ile kıyaslandığında yüzde 17 düşüyor. Konut piyasası yeniden 2009 yılının ikinci yansında düzelmeye başlıyor. 2009 yılında Türkiye 'de satılan konut sayısı bir önceki yıla göre" yüzde 25 artıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), açıkladığı konut satış istatistikleri, 2009 yılının ikinci çeyreğinde patlama yaptı. Ancak bunun nedeni, hükümetin piyasaya hareket sağlamak için KDV ve tapu harcı oranlarında indirime gitmesi oldu. 2009 yılı ikinci çeyrek rakamları, yılın ilk çeyreğine göre yüzde 78.89, geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 72.2 artışı ifade etti. Bu durumda, 'Türkiye'de krize rağmen konut satışları patlamış mı" sorusu gündeme geldi ancak, bu artışın asıl nedeni, vatandaşın, geçmişte aldığı konutların tapu devrini 'yüksek tapu harcı, iskan masrafı, birikmiş emlak vergisi' gibi maliyetler nedeniyle yaptırmayıp, indirim fırsatından yararlanmasıydı.
Rakamlara göre, 2009'un ikinci çeyreğinde 194 bin 743 konut, tapuda el değiştirdi. 2009'un ilk çeyreğinde bu rakam, 108 bin 861 olmuştu. Konut satış istatistikleri, ikinci çeyreğinde yaptığı bu patlamanın ardından 2009'u toplam 531 bin 746 rakamı ile kapattı. 2010 yılında konut satışları tüm çeyreklerde toplam 357 bin 341'e ulaştı. 2011 yılına gelindiğinde ise ilk çeyrekte 91 bin 71, ikinci çeyrekte de 107 bin 308 konut satıldı.
İnşaat 100 milyar liraya koşuyor hızlı büyüme devam ediyor
TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifi inşaat sektörü, 2000'li yılların başından itibaren büyümeye devam ediyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 6'sını oluşturan ve yaklaşık 1.4 milyon kişiye istihdam sağlayan inşaat sektörü Türkiye'nin ekonomik kalkınmasında çok önemli bir rol oynuyor.
Yan sektörleri de dikkate alındığında, inşaat sektörünün Türk ekonomisindeki payı yüzde 30'lara ulaşıyor. 2008 ve 2009'da yaşadığı küçülmenin ardından, yeniden toparlanmaya geçen sektörün, güven ve istikrar ortamının sürdürülmesi halinde büyümeye devam edeceği belirtiliyor. Kamu yatırımlarının yanında özel sektör yatırımlarının öncülüğünde hacmini hızla büyüten sektörde, 2010 itibariyle 91.6 milyar liralık yatırıma ulaşıldı. İnşaat sektörü, Türkiye ekonomisi açısından büyük önem taşıyor.
Yerli sanayiye dayanan, istihdam potansiyeli büyük olan ve başta imalat sektörü olmak üzere diğer sektörlerle girdiçıktı ilişkisi içinde olan inşaat sektörü, bu nedenle ekonominin lokomotifi sayılıyor.
İnşaat sektörü geliştiği zaman beraberindeki 200'e yakın yan sektör de büyümeye geçiyor. Hızlı ekonomik büyüme süreçlerinde, inşaat sektörü diğer sektörlere göre daha hızlı bir büyüme içine girerken, ekonominin durgunluğa girdiği dönemlerde de diğer sektörlere göre daha fazla yara alıyor.
Türkiye'de 1980'li yıllarda çok hızlı bir büyüme dönemi geçiren inşaat sektörü, 1999 ve 2001 yıllarındaki iki ekonomik krizi takiben uygulanan politikalarla ciddi bir şekilde olumsuz etkilendi. 2001'de yüzde 17.4 daralan sektörün belini doğrultması, 2002 yılını buldu. Artan ekonomik istikrar, azalan döviz kuru ile faiz oranlan ve uzun vadeli kredi olanakları ile uyarılan konut talebi, bu sürece katkı sağlayan bir numaralı faktör oldu.
Sektör 2002 yılında yüzde 13.9 büyüyerek, büyüme sezonunu açtı. Büyüme doruğu 2006'da 2002 yılından itibaren bazı altyapı projelerinin ve çok daha ağırlıklı olmak üzere konut talebi patlamasının rol oynadığı büyüme grafiğini yakalayan inşaat sektörü, 2003 yılında yüzde 7.8, 2004 yılında yüzde 14.1, 2005 yılında yüzde 9.3 büyürken, 2006 yılma gelindiğinde büyümenin doruk noktasına ulaşarak yüzde 18.5 büyüdü. 2002-2006 arasında konut talebini harekete geçiren iç ve dış faktörler dünyadaki likidite bolluğunun 'yüksek faiz-düşük kur' politikasının etkisiyle Türkiye'ye yönelmesi, yine bu politikaya bağlı olarak tasarruf sahiplerinin döviz yerine gayrimenkul yatırımlarını tercih etmeleri ve bankalarca yarış halinde sunulan düşük faizli konut kredilerinin talebi pompalaması oldu. Ancak 2006'nın ikinci yarısında konut talebi hız kesti. İnşaat sektöründeki büyüme hızı 2007'nin ikinci çeyreğinden itibaren azalmaya başladı. Sektörün 2007'deki yıllık büyüme oranı son beş yılın en düşük rakamı olan yüzde 5.7'e geriledi. 2008 yılına gelindiğinde ise küresel krizin etkileri yavaş yavaş hissedilmeye başlandı. Arzla talep arasında denge kurulamamasına, küresel krizin de eklenmesiyle sektör 2008'in ilk çeyreğinden itibaren 8 çeyrek art arda küçüldü ve derin bir resesyona sürüklendi. 2008 yılında yüzde 8.1 küçülen sektör, asıl darbeyi 2009 yılında yedi ve daralma yüzde 16.3'ü buldu. GSYH'daki payı bir önceki yıla kıyasla 0.7 puan azalarak yüzde 5.2'ye geriledi. Küresel kriz, 2009'da inşaat sektörünü inşaat faaliyetinin azalmasından, inşaat malzemesi üretim ve ihracatının gerilemesine, konut stoklarının büyümesinden, konut fiyatlarının dibe vurmasına, işten çıkarmalara, diğer yan faaliyet alanlarında üretim azalmasına, firmaların mali yapılarının sarsılmasına ve bazılarının piyasadan elenmesine uzanan çok geniş bir yelpazede hızla ve gittikçe derinleşerek etkisi altına aldı.
2010'da toparlanma geldi
İnşaat sektörü 2010 yılında hızlı bir toparlanma sürecine girdi. Dört çeyrekte de büyüyen sektör yılı yüzde 17.1 büyüme ile kapatırken, sektörün GSYH'daki payı da yüzde 5.62'ye çıktı. 2010 yılında bir önceki yıla göre belediyeler tarafından Yapı Ruhsatı verilen yapıların yüzölçümünde yüzde 59.7 artış olması, konut kredilerindeki genişleme ve konut kredisi faizlerinin düşük seviyelerde oluşu, konut talebinin 2011'de artmaya devam etmesi beklentisini doğurdu ve 2011'e gelindiğinde bu beklenti de gerçekleşti.
İnşaat sektörü 2011'in birinci çeyreğinde yüzde 14.7, ikinci çeyreğinde yüzde 13.2 büyüyerek GSYH'daki payını yeniden yüzde 6'ya yaklaştırdı. Yılın ilk yarısı itibariyle gerçekleşen büyüme oranı yüzde 13.9 oldu.
Hürriyet Yükselen Türkiye
Meltem Kara
Yorum Yaz