Kars'ta Ruslardan kalma binalar ilgi çekiyor

Kars'ta, 130 yıl önce Ruslar tarafından Baltık mimarisiyle yapılan binaların tamamında yağmur suyu için oluk bulunurken, kent merkezindeki yeni binalarda oluk olmaması sıkıntıya neden oluyor. Yağmurlu havalarda, yeni apartmanların çatılarından akan suyun, kaldırımda yürüyen vatandaşı ıslattığını belirten Mimar İhsan Alınak, “Denetim eksikliği sonucu yapılan saçak, kolaycılık ve çaresizliğin ürünüdür” dedi.

 

1877- 1878 yılında Osmanlı- Rus Savaşı sonunda imzalanan Berlin Anlaşması'yla Kars yaklaşık 40 yıl Rusların elinde kaldı. Bu dönemde kenti Baltık mimarisiyle inşa eden Ruslar, geride geniş cadde ve kaldırımları bulunan ve mimari yapısıyla günümüze kadar ilgi çeken bir kent bıraktı. Önünde geniş bahçeleri, büyük giriş kapıları ve kalorifer görevi gören peç sisteminin bulunduğu yapıların, yağmur olukları ve çatı sistemi de günümüze kadar orjinalliğini korudu. Çatılardan akan yağmur suları, kaldırıma kadar döşenen boru sistemiyle tahliye edilirken, kaldırımda yürüyen yayaları da etkilemiyor.

 

Yağmur suyu kabus oldu
Kars'ta son yıllarda yapılan binalar ise, yağmurlu günlerde kaldırımlarda yürüyen yayalar için adeta bir işkenceye dönüşüyor. Binaların büyük kısmında yağmur suları için oluk sisteminin bulunmaması vatandaşları çileden çıkardı. 5- 6 katlı binaların çatı katından metrelerce aşağıya akan yağmur suları bir taraftan büyük bir tehlike oluştururken, bir taraftan da kaldırımdaki yayaların ıslanmasına neden oluyor. Yayalar, yüksek binalardan akan ve rüzgarın etkisiyle sağa ve sola savrulan yağmur sularından korunmak için araçların geçtiği caddelerde yürümeyi tercih ediyor. Ev ve işyerlerinde olduğu gibi, kamu kurumlarının binalarında da olukların bulunmaması büyük bir denetim sorununun olduğunu akla getiriyor. Kentte yan yana bulunan yapılar, yağmurlu günlerde adeta 100 yıllık gelişmişlik farkını ortaya koyuyor.

 

Mimarlar Odası Kars eski İl Başkanı Mimar İhsan Alınak, projelerinde oluk sisteminin detaylı bir şekilde çizdiklerini belirterek, yerel yönetimlerin gerekli denetimleri yapmadıklarını söyledi. Yağmur suları ile buz saçaklarının yayalar için büyük bir tehlike oluşturduğuna işaret eden Alınak, şöyle konuştu:

“Özellikle Ruslar döneminde yapılan yapılarda saçak olayı yoktur. Taş duvarların sıfır tabir ettiğimiz küçük bir silme taşıyla yaklaşık 10- 15 santimetre öne çıkarılmasından sonra duvar biter ve onun üzerine çatı ve döşeme sistemi oturur. Dolayısıyla kar ve yağmur sularını toplayan yatay ve düşey olukların yapılması bir zorunluluk haline geliyor. Eğer bu yapı sisteminde oluk ve dereler yapılmazsa, akan suların taş duvarı çatlatıp onu yıkma ihtimali yüksek. Betonarme yapılar Kars gibi yerlerde farklı sıkıntılar ortaya çıkarmış. Yağmur oluğu ve düşey oluklar yapamıyorsunuz, çünkü suyun bu yükseklikten düşerken donma ihtimali var. Fakat bunun da farklı yöntemleri var. Biz projelerimizde bu detayları gösteriyoruz. Fakat kentteki en yüksek yapılar yaklaşık 21 metre. Bunların denetimi yerel yönetimlerde. Sadece konutlar ve işyerleri değil aynı zamanda resmi binalarda da oluk ve yağmur iniş boruları yok. Baltık mimarisiyle yapılan binaların hiçbirinde saçak olayı yoktur. Çünkü saçak, biraz da kolaycılık ve çaresizliğin ürünüdür.”