Erzurum'da 93 Harbi’nden kalan tabyalar bakımsızlıktan yıkılıyor!
Topu tüfeği olmayan halk, eline geçirdiği her türlü malzemeyle savaş meydanına inmiş, yaka paça savaşarak düşmanı bozguna uğratmıştı
Topu tüfeği olmayan halk, eline geçirdiği her türlü malzemeyle savaş meydanına inmiş, yaka paça savaşarak düşmanı bozguna uğratmıştı.
Tarihe '93 Harbi' olarak geçen 1877-78 yılları arasındaki savaş Nene Hatun gibi halk kahramanları ortaya çıkarmış, Anadolu halkı Erzurum'da Ruslara karşı zafer kazanmıştı. 134 yıl önce kahramanlık destanının yazıldığı şehirde, şehitlerin kemiklerini sızlatacak bir vurdumduymazlık yaşanıyor. Savunma amacıyla yapılan askerî tesislerin yani tabyaların hali bugün içler acısı. Her gün binlerce kişinin ziyaret ettiği Aziziye ve Mecidiye tabyalarını gösteren ne bir tabela ne de bir broşür mevcut. Şehitlik olarak bilinen alanın önünde sadece 93 Harbi'ni anlatan bir yazı var. Muazzam bir mimari örneği olan Sivişli Tabyası ise koyunlar için ağıl olarak kullanılıyor. Toplam 24 tabyadan 2 tanesi ise tamamen yıkılmış. Milli Park'ın ıslahı için hazırlanan projenin 2016'da uygulamaya konulması beklenirken; diğer tabyaların akıbetinin ne olacağı henüz belli değil.
Aziziye ve Mecidiye tabyaları Erzurum'un doğusunda şehre sadece 10 dakika uzaklıkta bulunuyor. Nene Hatun'un adının da yaşatıldığı ve 3 yıl önce Milli Park ilan edilen alan, aradan geçen zamana rağmen kaderine terk edilmiş. Geçen yıl parkta meydana gelen anız yangınından sonra tarihi alan iyice tahrip olmuş. Sayısı bilinmeyecek kadar çok şehidin yattığı, tarihin canlı tanığı tabyaları birbirine bağlamak için kullanılan tünellerin çöken kısımlarının üstü, el yordamıyla, tel örgüyle kapatılmış.
Tarihi tabyalar doğa olaylarından da hayli etkilenmiş. Ancak en büyük zararı insanlar vermiş. Bir zamanlar düşmana karşı amansızca mücadele verilen bu tarihi mekânın duvarları yazılarla dolmuş. Kimi aşkını ilan etmiş tarihi tabyaların duvarlarına, kimi de vatanı nasıl kurtaracağını anlatmaya çalışmış. Milli Park'taki çeşmelerden halen su akmazken, valilik ve belediyeler ziyaretçilerin kolay ulaşımı için herhangi bir çalışma da yapmamış.
Açıklamalar ilgisizliğin göstergesi
Nene Hatun Tarihi Milli Parkı'nda yapılan çalışmalarla ilgili yetkililerin dahi yeterli bilgiye sahip olmaması, vurdumduymazlığı gözler önüne seriyor. Milli Parklar Şube Müdürü Murat Yeşil, alanla ilgili ellerinde elektronik veri olmadığını belirterek, Orman ve Su İşleri 13. Bölge Müdürlüğü Ağaçlandırma Şube Müdürü Mustafa Şentürk'ten bilgi alınabileceğini aktardı. Yaklaşık 2 yıldır UGDP'nin hazırlandığını ifade eden Mustafa Şentürk ise planın tamamlandığı şeklinde bir duyum aldıklarını söyledi. Şentürk, planın içeriğinin ne olduğu hakkında bilgilerinin olmadığını açıklayarak, tarihi alanların milli park ilan edilmesinden sonra henüz sahaya yansıyan bir çalışma olmadığını da dile getirdi. Kültür ve Turizm İl Müdürü Fikret Öztürk ise Mecidiye tabyası dışında diğer tabyalara yönelik bir çalışmaları olmadığını söyledi.
Tarihi mirasa sahip çık, teşviki kap!
Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Lokman Kemaloğlu ise tarihi tabyalarla ilgili kendilerine gelen bir proje olmadığını ifade etti. Burayı değerlendirmek isteyen herkese kapılarının açık olduğunu aktaran Kemaloğlu, kamu veya özel sektördeki yatırımcıların 5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu'ndan da faydalanabileceğini kaydetti. Kemaloğlu, bu kanunun amacına yönelik faaliyetlerde bulunmak üzere kurulan yerli veya yabancı tüzel kişilerin yatırım veya girişimlerinin teşvik edilmesi, belgelendirilmesi ve denetlenmesi işlemlerinin desteklendiğini açıkladı.
Osman Yakut/Zaman
Yorum Yaz