2B'lerin iki yüzü! Yavuz Karaman Milliyet'te yazdı...

2B'lerin İstanbul'da en fazla olduğu bölge olan Beykoz'da yaklaşık 27 milyon metrekare 2B arazisi bulunuyor. Biz de ilk olarak Beykoz'da 2B'lerin yoğunlukla yer aldığı aynı zamanda yerleşimin de olduğu köy niteliğindeki Tokatköy'e gittik. Tokatköy'de çok yetersiz de olsa yol var, altyapı var, elektrik, su ve hatta doğalgaz var. Fakat, tapu yok. İnsanlar buraya yıllar önce, 1950'lerde yerleşmiş. Daha çok Orta ve Doğu Karadeniz'den göç olmuş. İlk gelenler arazileri parsellemiş. Sonra diğer gelen kişilere bu arazileri satmışlar. Çok düşük fiyatlarla satılan araziler satıldıkça küçük parsellere bölünmüş. Şimdi Tokatköylü, fiyatlarda artış beklense de küçük parseller nedeniyle mutlu değil. Üstelik, kendi arazisini nasıl satın alacağı gibi bir endişeye de sahip.

Tokatköy'ün ilk sakinlerinden olan 77 yaşındaki Dursun Ali Öztürk, bölgeye 1957'de gelmiş.  Öztürk'ün anlattıkları aslında uzun süre önce buraya göçüp de yaşamaya başlayanlar için durumun genel portresini çizer nitelikte:  “Yedi dönüm arsaya 2 bin 500 lira vermiştim. Bir gecekondu yaptım. Arazinin bazı bölümlerini yeni gelenlere sattım. Şimdi 400 metrekare arazim ve üstünde ahşap bir evim var.”
Öztürk'ün elinde bir tapusu yok. Ama, yine de   “Burası 50 yıldır çalkalanıyor. İstanbul'un tapusu yok ki bizim olsun. Ama, şimdi 2B ile kendi arazimizi nasıl satın alacağımıza bakacağız” diyor.
10 yıl önce 400 metrekare 2B arazisi satın alan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir vatandaş  ise, “Belediyeye satış için gittik, karışmadıklarını söylediler. Biz de  noterden satış yaptık. Araziye de 70 metrekare ev yaptım. Şimdi ise ne olacağını bilmiyorum” diyor.

 

Tokatköy'de ziyaret etiğimiz Dokuz Emlak'ın sahibi Gürsel Atagün, bölgede çok sayıda kişinin 2B üzerinde yaşadığını belirterek, bu konudaBeykoz'da genel anlamdaki görüntüyü çizecek bir de örnek veriyor: “Teyzemin Bahçesi diye bilinen bir bölge var. 32 dönüm olan bu arazide fındık yetişiyor. 1954'ten beri sahipleri burada. Araziye ev yaptılar ama sonra yıktılar.”
Atagün, bölgede 2B'lerin ciddi bir sorun oluşturduğuna dikkat çekiyor. Mesela, yaşamı ne denli zorlaştırdığına dikkat çekiyor. Atagün, bacağında uzun yıllardır sağlık sorunu yaşayan biri ve burada altyapı olmadığı için yaşadığı sorunu daha da derinden hissediyor: “2B'ler artık çıkmak zorunda. İnsanlar tapusuz evlerde oturuyor. Artık bu sorun çözülmeli. Ben özürlü bir insanım. Burası çarpık şehirleşmiş bir köy. Çocuklar, yaşlılar ve benim gibi özürlüler için yaşanılır bir ortam değil. Sorunlar giderilip bölge imara açılırsa daha sağlıklı bir yapıya kavuşabilir.”

 

Dokuz Emlak Sahibi Gürsel Atagün'e şu anda metrakerede 150 liradan seyreden fiyatların hangi seviyeleri bulabileceğini soruyoruz. Atagün, bölgede zilliyet (kullanımdan doğan hak) devri ile belediye üzerinden 2B arazisi satışı yapılabildiğini belirterek, fiyatların özel bölgelerde yedi-sekiz misli artabileceğini söylüyor ve ekliyor: “Bölgede belediye rayiçleri 6 lira ila 350 lira arasında değişebiliyor. Piyasa rayici olursa fiyatlar yerine göre, 700-800 liraya, deniz görüyorsa 1000 liraya kadar çıkabilir. Bölgede deniz gören bir yer imara açılırsa 1 dönüm içindeki bir villa en az 5 milyon dolar eder.”
Ancak, burada önemli bir noktanın altını çiziyor Atagün. 2B için geliştirilen KHK taslağında beş yıl vadeyle arazi satın alınabileceğinin ifade edildiğini belirten Atagün, bunun dar gelirli halk için çok da fazla bir şey ifade etmeyeceğini belirterek, durumu,  “2B'lerin kaç liradan satılacağı önemli. Belediye rayiç bedeli 103 lira olan bir yerde 400 metrekare evin fiyatı 41 bin 200 lira oluyor. Devlet 10 bin 300 lira peşin istiyor. Kalan 30 bin 900 lirayı da 60 ay vadeyle alırım diyor. Ayda 515 lira yapar. 730 lira emekli maaşı alan nasıl ödeyecek?” sözleriyle anlatıyor.

 

 

- İstanbul'un 2B zengini Beykoz'unun sınırları dahilinde olan Tokatköy'de 6 bin hanede yaklaşık 30 bin kişi yaşıyor.
- 2B kapsamında arazisi olan 5-6 bin kişi bulunuyor bu da yaklaşık 1.500 haneye denk geliyor.
- Beykoz Tokatköy'de 2B'lerin  metrekaresi şu anda 150 liradan satılıyor.

 

 

 Beykoz'un ardından uğradığımız Çekmeköy'de ise çok daha farklı bir manzara bizi karşılıyor. 2B arazisi açısından  4 milyon 756 bin metrekareyle İstanbul'un en zengin 6'ncı ilçesi olan Çekmeköy'ün yıldızı pek çoğumuzun bildiği gibi 1999 depreminin ardından patlamış ve bölgede bir anda emlak patlaması yaşanmış. İnşaat firmalarının akın ettiği bölgede arsa fiyatları yükselmeye başlamış. Yükseliş halen sürüyor. Milyon dolarlar bile konuşuluyor. Şile otobanının yapılmasıyla ivmeyi arttıran bölge bu sıralarda 3. Köprü'nün de yakınından geçmesinin de meyvelerini topluyor. Meyve bahçesi öylesine büyük ki topladıkça bitmiyor. Marka yatırımları çeken bölge ayrıca metronun da yapılmasını bekliyor. Son olarak ise 2B'ler bölgedeki gelişimi tamamlayacak gibi görünüyor.
 

Köylüler arazilerini koruyor
60-70 yıl önce göçün başladığı bölgedeki arazi sahipleri olan köylüler 2B'leri ekip biçiyorlar. Büyük parselleriyle Beykoz'daki mülk saliplerinden ayrışan ve 3. Köprü ile birlikte 2B piyangosunun da nimetlerini toplamaya hazırlanan Tokatköylü'nün yüzde 60'ı arazisini daha değerleneceği beklentisiyle koruyarak satmıyor.
Bölgede Çavuşbaşı'ndan Kavacık'a hatta Beykoz'a uzanan bölgede 2B arazileri var. Köprünün de yapılmasıyla birlikte Çavuşbaşı'ndan Beykoz'a kadar fiyatlar iki kat artacak. Bu hat üzerinde villa yapılaşması bekleniyor. 2B'nin geçeceği yerlerde imarın 0.50 verilmesi ve 2.5 kata izin verilmesi planlanıyor. Bu da pek çok kesimin iştahını kabartıyor.

 

Bölgede yaşayan Trabzonlu İsa amca ile görüşüyoruz.. Soyadını vermek istemiyor. 20 yıl önce buraya gelmiş. İnek ve para vererek karşılığında arsa almış ve yerleşmiş. İsa Amca'nın ineklerini otlattığı yerlerde şimdi binlerce konuttan oluşan lüks siteler var. İsa Amca da böylece zengin olmuş. Ama hala kendisi Köyiçi'nde oturuyor. İsa Amca'nın hala 2B kapsamında bulunan ve hatırı sayılır arazileri bulunuyor.
Bölgede böyle birçok zenginlik hikayesi var. Mesela Rizeli bir aile  yine inek karşılığında zamanında üç-dört farklı noktada arazi satın almış. Gelişim başlayınca bunları kat karşılığı satmaya başlamışlar. Şu anda bir villayı 1 milyon dolara satan ailenin durumu gayet iyi.  Ellerinde hâlen 2B arazisi de olan aile şimdi beklemede. 2B yasası çıkınca satacaklar.

 

Bölgede uzun bir zamandır emlakçılık yapan Eski DJI Çekmeköy Bölge Ortağı Kerim Uçuk'un ifadelerine göre 2B Yasası'nın çıkması halinde bölgede şu anda metrekarede 200 lirayı gören arazi fiyatları, kesinlikle 1.000 lira seviyelerini bulacak. Uçuk, şöyle devam ediyor:  “Yani, 300 metrekare arsa 300 bin lira olur. Bu arsalar üzerinde yapılan konutlar da metrekaresi 2.500 liradan satılır. Hatta lüks bir konut yapılırsa metrekaresi 5 bin liradan satılabilir.”

 

- İstanbul'un 2B açısından 6'ncı zengin semti Çekmeköy'de şu anda yaklaşık 150 bin kişi yaşıyor.
- 2B kapsamında yer alan arazi sayısına sahip kişi sayısı ise Beykoz Tokatköy'ün aksine daha az. Çünkü, büyük parseller halindeki 2B arazileri sınırlı sayıda kişinin elinde bulunuyor.
n Fiyatlar konusunda da net bir rakamdan söz edilemiyor. Şu anda metrekarede gerçek değeri 100 lira olan arazilerin fiyatları 200 liraya kadar çıkabiliyor.

 

 

Çekmeköy'de uğradığımız ilk isim Eski DJI Çekmeköy Bölge Ortağı Kerim Uçuk oluyor. Bölgede uzun zamandır emlakçılık yapıyor. Son dört - beş yıldır bölgede neredeyse 2B'lerden başka bir şey konuşulmadığını söylüyor. Çok büyük arazilerin bu denli yoğun bir konuşmayı haklı kıldığını belirtiyor ama hemen ardından da son aylarda fiyatların şiştiğine dikkat çekiyor. Öyle ki, arazi sahiplerinin şu anda istedikleri fiyatların imarlı arsa fiyatlarına yakın olduğunu söylüyor.  Hatta, bölgede varlıklarını koruyan eski köylülerin fiyatların çok daha çıkmasını beklediklerini ve bu yüzden satışta acele etmediklerini belirterek, “Değeri 200 bin liralık arsaya 400 bin lira isteyen var” diyor.
Şu anda satışların, el değiştirmelerin nasıl gerçekleştiğini soruyoruz, anlatıyor: “2B arazileri üzerinde tapu olmadığı için satışlar, muhtar kanalıyla ve sözleşmeler kanalıyla yapılıyor. Zaten satın alanlar da bölgeden 2B geçeceğini biliyor. Bu nedenle alanların bir endişesi bulunmuyor. Bölgede yatırımcılar gelip arsa alıyor. Arsaları alıp beklemeye geçiyorlar.”